Aller au contenu

fond

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « fundus » (fond, soûmint, bén-fond, cinse, prôpieté).

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
fond fonds

fond omrin

  1. dizo d' on hena (tonea, vere…).
    • Li rnåd esteut å fond do pousse.
  2. plaece metowe foirt bas, dins on payizaedje, minme s' i gn a pont d' corante aiwe.
    • Dji m' leyive dischinde disk' å fond del voye di Viyance sins pedaler.
    • Arestez vs ! Rôbaleu ki passe la dzeu l' hourêye
      Sitårant s' vert mantea disk' å fond del valêyeLouis Lagauche, "L' inmant", Dinant, (1947), p. 135 (fråze rifondowe).
  3. parfonde piceure do caractere.
    • Il a l' air metchant, mins il a on bon fond.
    • Po reyussi, ç’ n’ est nén ene sacwè d’ novea k’ i fåt trover, mins l’ fåt dire novelmint. L’ fond d’ totès* les istweres k’ on lét, on l’ kinoxhe co pus k’ l’ ome ås noerès gades. Arthur Xhignesse, « Bwègnes mèssèdjes & pititès gotes » (1905), p.14 (fråze rifondowe).
  4. vraiy, dins l’ ratourneure : «endè voleur fé on fond»
  5. (finance) gros montant d' cwårs.
    • C' est des fonds ki vnént del drouke.

Ratourneures

[candjî]
  1. endè nén vleur fé on fond : èn nén vleur dire ki c' est l' vraiy a cint åcint mins dandjreus a 90 åcint. Franwal: ahåyant po "ne pas vouloir affirmer".
  2. fond di s’ pinsêye
    • Dji croe k’ dji n’ åreu nén catchî l’ fond di m’ pinsêye. Joseph Mignolet, « Al Bèle Fontinne », comèdèye di treûs akes, 1924, p.8 (fråze rifondowe).

Parintaedje

[candjî]

(avou l' bodje fond-)

(avou l' bodje fons-)

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
  • (plaece metowe pus bas dins on payizaedje): , nawe, foncea
  • (plaece todi frexhe, dins on tchamp): bassire

Rilomêye do mot

[candjî]

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

Ratournaedjes

[candjî]
dizo d' on hena, d' on trô
plaece metowe pus bas, dins ene sitindêye di tere

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin fond fonds
femrin padrî fonde fondes
femrin padvant fonde fondès

fond omrin

  1. foirt lon dins tere, dins l' aiwe.
    • Laddé, n a ene gofe; c' est trop fond; vos n' åroz nén pî.
  2. (djeyolodjeye) k' a bråmint del tere dizeu l' ashyinne di rotche, tot djåzant d' ene erûle tere
    • Li rote ki toûne a vete voye totshûte dizo les åbes, disk' a padla l' cinse do Ri et des fondès teres Auguste Laloux, Li curè d’ Sautau, p. 45 (fråze rifondowe).

Sinonimeye

[candjî]

parfond

Contråve

[candjî]
  • (k' a bråmint del tere dizeu l' ashyinne di rotche, tot djåzant d' ene erûle tere): schate

Ratournaedjes

[candjî]
foirt lon dins tere, dins l' aiwe Loukîz a : parfond

Adviebe

[candjî]
  1. foirt dins l' fond.
    • Ti n' as nén dandjî d' foyî si fond.

Ratournaedjes

[candjî]
sinse do mot k' est ratourné

Waitîz eto

[candjî]

Lijhoz l’ årtike fond (toponimeye) so Wikipedia

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
fond fonds

fond omrin

  1. fond (mot scrît eyet prononcî e francès come e walon)