naxhî
(Redjiblé di naxhåde)
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje patwès latén «nasicare» (nifter) çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes; mot cité dins l’ FEW 7 28a.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /na.ˈhiː/ /na.ˈʃiː/ /na.ˈʃi/ /nã.ˈʃi/ /noː.ˈʃi/ /nã.ˈʃiː/ /nã.ˈʃe/ /na.ˈʃe/ (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /na.ˈʃiː/
- Ricepeures : na·xhî
Viebe
[candjî]naxhî (v. sins coplemint) (2inme troke) (codjowaedje)
| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | naxhe |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | naxhîz |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | naxhans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | naxhnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | naxhrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | naxhive |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | naxhe |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | naxhî |
| Ôtes codjowaedjes | come waitî |
- cweri tot costé, cweri pattavå après ene sacwè, sins rmete les cayets e leu plaece.
- On naxhe divins s’ memwere, on s’ rapinse, on vout rvey
Les cis k’ on a-st inmé— Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.24, “Vîx Souv’nir” (fråze rifondowe). - Gn a des bindes acoirdêyes avou les frådeus del veye, ki naxhnut dins les viyaedjes, et ci n' est nén des påkîs — Willy Bal (fråze rifondowe).
- I fåt k' i naxhe tocosté.
- On naxhe divins s’ memwere, on s’ rapinse, on vout rvey
- si dixhombrer.
- bén bouter, fé on målåjhey ovraedje.
Parintaedje
[candjî]- naxhe, rinaxhe
- naxhaedje, naxheu
- naxhåd
- rinaxhî, rinaxhaedje, rinaxheu
- naxhyî, naxhieu, naxhiaedje
- naxhter
- fornaxhî
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
