stramer

Walon (Rifondou)

Alofômes di s(i)- / (e)s-

Cogne prumrece (dirî voyale)	Dispotchaedje (dirî cossoune)	Divanceye voyale (dirî cossoune)
stramer	sitramer	estramer

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén "stramen" (strin), avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /stʀa.me/ /stʀa.mɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /stʀa.me/
• Ricepeures : stra·mer

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	strame
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	stramez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	stramans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	stramnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	stramrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	straméve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	strame
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	stramé
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

stramer

1. (v. sins coplemint) (vî mot) fé do stramé, tot leyant tchaire håre et hote do fén strin sol diele.
2. (viebe å coplemint) (stindaedje sol minme mouvmint) leyî toumer (do strin, do four, des ptitès sacwès) a håre et a hote, sins î prinde asteme.
   • Il a stramé tote si axhlêye di trimblene, témint k' il aveut l' tiesse ôte pårt. — Motî d’ Djivet (fråze rifondowe).
   • Il a stramé tos ses papîs. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
   • Et come on laireut stramer les aweyes d' on canibustea, d' ådzeu, il ahuzèt-st al valêye — Henri-Joseph Raxhon (fråze rifondowe).
   • Cint savants dvront ramexhner Çou k' on sot a vlou stramer — Jean-Simon Renier (fråze rifondowe).
   • Des dijhinnes di ptits coirs, des cis discwårtulés, des cis mesbridjîs ou strupyîs, sont stramés pattavå l' pazea, pates e l' air, betch å lådje. — Georges Pècheur (fråze rifondowe).
3. (viebe å coplemint) (pa stindaedje do sinse) fé cnoxhe (ene novele) pattavå.
   • Ça n' tådjrè waire do esse sitramé tos costés. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
   • Nos eralans e nosse Djeruzalem, e nosse måjhon Po tchanter l' Boune Novele, li stramer po tertos ! — Roger Viroux (fråze rifondowe).
4. (viebe å prono) : Loukîz a : « si stramer ».
   1. esse metowe d' on costé e d' l' ôte, dins on payizaedje.
      • Gn aveut ene coulêye di Djivet ki ç' n' esteut k' taenreyes, totes sitramêyes li long d' l' Aiwe di Houye. — Lucyin Mahin.
   2. esse kinoxhou pattavå, tot djåzant d' ene novele.
      • C' est on djoû d' nôvimbe å ptit matén ki l' novele s' a stramé dins tot l' viyaedje. — André Henin (fråze rifondowe).
   3. rascovri les teres, tot cåzant des aiwes.
      • Dinltins, divant k' on n' dresse les digues, tocô ki les aiwes montént, ele si stramént pattavå les voyes et les rouwales — Louis Pierrard (fråze rifondowe).
5. stårer
   • I m' a stramé deus côps dvant l' gôl. — Lucyin Mahin, ramexhnaedje.

Parintaedje

• stramé, stramêye
• strame (di strime et strame)
• stramaedje, strameu, strama
• ristramer, kistramer
• stramler

Sinonimeye

• (leyî toumer a håre et a hote) : stårer, spåde, spårpiyî, såyî, cossåyî, kissemer.
• (fé cnoxhe tot costé) : stårer, kissemer

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• stramè / sitramè : C8
• strumer : O4
• stramer : E1

E rfondou walon :

• stramer / sitramer u estramer : R10 ^(lére)
• stramer : R13

Ratournaedjes

leyî toumer a håre et a hote

• Arabe marokin : شطّط ^(ary) =‎ che66e6
• Francès : éparpiller ^(fr), répandre ^(fr), disséminer ^(fr)

fé cnoxhe tocosté

• Francès : répandre ^(fr), diffuser ^(fr), propager ^(fr), mettre en circulation ^(fr)