apwairyî
Apparence
(Redjiblé di apwairi)
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « pwaire », avou l’ betchete « a- » (ki fwait fé l’ accion) des viebes, avou l’ dobe cawete « -yî » des viebes; çou ki dene on mot (sorwalonde avou diftongaedje del piceure «pwinmwin»).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.pwɛː.ʀjiː/ /a.pwɛː.ʀi.ji/ /a.pɛː.ʀjɛ/ /a.peː.ʀjiː/ /a.peː.ʀji/ /a.pwɛː.ʀe/ /a.pɛː.ʀje/ /a.pɛː.ʀi/ (36 prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.pwɛː.ʀjiː/
- Ricepeures : a·pwai·ryî
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | apwaireye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | apwairyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | apwairians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | apwaireynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | apwaireyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | apwairyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | apwaireye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | apwairyî |
Ôtes codjowaedjes | come tcheryî |
apwairyî (viebe å coplemint)
- mete a pwaires.
- Apwairyî des tchandeles, des tåvleas. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (éndjolike) mete eshonne deus éndjins infôrmatikes po k' i comunicnuxhe.
- (mot d’ mousseure) mete eshonne des mousmints del minme coleur.
- (mot d’ colebeu) acoleber.
- Apwairi des colons, des tûtrales. — Motî Forir (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]Loukîz a : « pwaire »
Sinonimeye
[candjî]Omofoneye possibe
[candjî]apwairi (rapåjhter)
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]Pårticipe erirece
[candjî]apwairyî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "apwairyî".
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' betchete a- di metaedje a fé
- Mots do walon avou ene dobe cawete
- Viebes do walon avou l' dobe cawete -yî
- Mots avou on diftongaedje pwinmwin
- Mots do walon avou on diftongaedje
- Sorwalondes
- Mots avou 36 prononçaedjes
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come tcheryî
- Motlî do walon po l' éndjolike
- Motlî do walon po les mousseures
- Motlî do walon po l' colebreye
- Pårticipes erireces do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif