Aller au contenu

craeye

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « craticula » ‎(« glindisse »), mot cité dins l’ FEW 2 1290b.

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
craeye craeyes

craeye femrin

  1. plaece k' est ene miete drovowe, so ene grande longueur, et k' ene sacwè î pout passer, aprume :
    1. trô dins ene plate sitindêye.
      • Gn av' on rai d' solea ki moussive e gurnî pa ene craeye do toet.
      • I passe on rai d' solea pal craeye di l' ouxh di ståve. Motî del Fagne et del Tieraxhe (fråze rifondowe).
      • Et li ptit sourd ki djômive cial el fondreye apotche foû di s’ djîsse, tot djoyeus, et ratake si tchanson ki zûne inte les craeyes del rotche Henri Simon, "Wice va l’êwe" (1907) (fråze rifondowe).
      • Li bouneur brotche pa totes les craeyes di nosse bea paradis. Félicien Barry (fråze rifondowe).
      • Å cmince, il a cachî d' raclapoter çou k' i poleut: il a muchyî les craeyes des meurs avou des imådjes. Ben Genaux (fråze rifondowe).
      • Ça aveut clatchî come on côp d' tonoere, et les sûnes avént apassé pa totes les craeyes. Robert Arcq (fråze rifondowe).
      • L' aiwe sititche pa totes les craeyes Gn a pattavå a dikedaye. Philippe Maudoux (fråze rifondowe).
      • Ene grosse estouve ki rfole pa totes ses craeyes. Louis Lecomte (fråze rifondowe).
    2. adroveure d' èn ouxh, ene finiesse.
      • Leyîz ene craeye a l' ouxh; i fwait stofant, cial !
      • El feu djômeye : leyîz ene craeye a l' ouxh po k' i rprinde. Motî del Fagne et del Tieraxhe (fråze rifondowe).
      • On-z etind l' vint brouyî pa l' craeye di l' ouxh.
      • Dji l' a waitî pa ene craeye di l' ouxh. Motî del Lovire (fråze rifondowe).
      • Li måleur, c’ est k’ l’ ivier e-st a l’ ouxh, al craeye di l’ ouxh – on traite aiwisse ivier k’ on n’ kinoxhe cåzu pus nole ôte et ki fwait s’ tchet des pôvriteus ossu rade et co mî k’ èn ôte, - èn ivier di moudreus… Arthur Xhignesse, « Boule-di-Gôme », 1912, p.7 (fråze rifondowe).
      • Li tchet fwait ene craeye a l' ouxh et fritchter evoye. Joseph Pannaye (fråze rifondowe).
  2. (måhonteuzmint)
    1. mozete d' ene comere.
    2. (pa stindaedje do sinse) pitite båshele ki vént å monde.

Ratourneures

[candjî]
  1. drovi a craeye : djusse drovi ene miete; on dit eto : adrovi
  2. waitî ås craeyes : waitî ene sakî pa on ptit trô, et k' ele ni vos voet nén; on dit eto : awaitî, båker
  3. al måjhon d' on moirt, gn a todi ene craeye :
    1. divinltins, on leyive todi l' ouxh å lådje la k' gn aveut on moirt;
    2. (mocreçmint) dijhêye a onk k' a s' brayete å lådje.

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E203, E212, E213, E34, S25, S41

Omofoneye possibe

[candjî]

Ratournaedjes

[candjî]
adrovaedje d' èn ouxh
seke del comere