djurer
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « iurare » (« sourdla ») (minme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /d͡ʒy.ˈʀe/ /d͡ʒy.ˈʀɛ/ /d͡ʒɛ.ˈʀɛ/ Prononçaedje a radjouter
- (pa rfrancijhaedje) /ʒy.ˈʁe/ /d͡ʒy.ˈʁe/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /d͡ʒy.ˈʀe/
- Ricepeures : dju·rer
Viebe
[candjî]| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | djeure |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | djurez |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | djurans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | djurnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | djurrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | djuréve |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | djeure |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | djuré |
| Ôtes codjowaedjes | come durer |
djurer
- (v. sins coplemint) dire des «nodidju» , «mildju» , «godferdom», evnd.
- On n' djuréve nén dvant les efants.
- I rgripe so s’ passete al volêye,
Et nosse djonne gayår, tot djurant,
A s’ pôve tchivå dina ene volêye. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «Li brute dè jou des royes», p.115 (fråze rifondowe). - Li pere, k’ a dmoré tot on djoû sins boere, sins djurer, et sins braire al diele, end est si storné k’ i s’ såvreut bén. — Arthur Xhignesse, « Boule-di-Gôme », 1912, p.24 (fråze rifondowe).
- Adiè, côps d' lawe et tchansons, s' derit i, tot djurant l' no do Bon Diu, i sohaita Critchon ås shijh cint meyes diåles. — Joseph Mignolet, "Vé l’loumîre" (1922) (fråze rifondowe).
- Tot tnant l' mwin do blessî, i djuréve inte ses dints, e rpassant totes les mizeres di s' prôpe veye, ses biestreyes et ses ribotes, on ralaedje-plin ou çki s'-t ome di cope aveut yeu l' tchinne do cô cassêye — Edmond Wartique, Les Cayés walons, l° 8 1948, p. 124 (fråze rifondowe et rarindjeye).
- (v. sins coplemint) (mot d’ rilidjon) (mot d’ droet) prinde li Bon Diu a temoen k' on va dire li veur, k'on va fé çou k' on va dire, evnd.
- I l' a fwait djurer sol Bibe.
- Dji t' les herreu, pa Diè djel djeure, el gueuye ene locêye di schôdeure — w:Li Salazår lidjwès (vî scrijhaedje) (fråze rifondowe).
- Ele ava bén djuré, k’ ele ni s’ ireut pus piede,
Li ci k’ a fwait ene måcule, i fåt k’ i påye si desse. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «Dimesfiiz-v’ di v’piède», p.157 (fråze rifondowe). - Mågré tos les côps d' lawe ki vos avoz tapé sol grand Napoleyon, dji vs djeure ki dji vs veyeu voltî. — Joseph Mignolet, "Al bèle fontinne, comèdèye è treûs-akes", 1924, p.52 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) dire (di ces mots la).
- I djuréve les mildjus , mins li tchvå n' é vleut pont.
- (viebe å coplemint) promete (çou k' on va dire).
- Djurez vs di dire li veur, tot l' veur, rén ki l' veur ?
- Dji djeure schoûte al constitucion et ås lwès do peupe bedje — Claude Snaps, Siermint e walon (fråze rifondowe).
- Li coirbå, dihouzé come ene trawêye vexheye, djura ki pus djamåy, i n' sereut couyoné — Paul Depas, ratournant La Fontaine (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- djurer come on crahlî
- djurer come on payin
- djurer come on poirteu ås saetchs
- djurer so les grands et so les ritches, c’ est taper s’ tiesse å meur
- djurer s’ veye.
- L' amadoûleu ki m' aveut djuré s' veye,
Et fé l' siermint di m' kidure a l' åté,
M' a leyî la po shure ene ôte djonne feye,
Pask' ele aveut bén l' toû di s' gåyoter. — Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Pauve kimére" (fråze rifondowe).
- L' amadoûleu ki m' aveut djuré s' veye,
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]dire des djurmints
promete divant Diu
