pî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « pedem » (minme sinse); li D do francès « pied », vént d' ene ôte cogne do mot latén («pedis»). Cisse lete la ni rexhe måy dins les parints do mot "pî" e walon; c' est on T ki rexhe (epîter, pîtin, pîtaspale, pîtasele, piter). Ça fwait k' on n' a nén ritnou li scrijhaedje «pîd»
-
Pîs d' on houlåd
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /piː/ /pjɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /piː/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
pî | pîs |
pî omrin
- (antomeye) boket do coir d' ene djin metou å dbout des djambes, a pårti del tchiveye
- Erwaite a tes longs pîs, el tram les va spotchî (viye tchanson).
- (pa stindaedje do sinse) djuzrinne pårt d' ene sacwè (tcheyire, tåve, åbe …)
- Dji m’a ’ne fèy’ assiou è polî èt dj’ sintév’, hin, qui les pîds di m’ tchèyîre èfoncît è tére, tot bin doûçmint, come divins dèl sirôpe — Joseph Vrindts, Tot tûsant (1924), Li Polî da Mignolet.
- Cwand l' moirt serè shijh pîs dzo l' daegne Il iront boere, sins minme sondjî Ki leu toû shût, a ene pî. — Willy Félix (fråze rifondowe).
- Les hourêyes di m' patreye sont-st a poenne d' ene aspagne
Inte li blanke cîme et l' pî di leus hôtès montinnes ! — Louis Lagauche, "L' inmant", Po Nameûr, (1947), p. 139 (fråze rifondowe).
- (belès-letes) ricepeure divins l' powezeye.
- Al wåde di Diu, dji m’ va sayî,
Avou traze royes ki n’ ont k’ ût pîs,
On ptit rimea sins cou ni tiesse
Wice k’ on ôrè les î, les esse
Fé ene ariole sins s’ kibouyî. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « A l’ wåde di Diu (D’après le Rondeau de Voiture) », 1925, p.99 (fråze rifondowe).
- Al wåde di Diu, dji m’ va sayî,
Ratourneures
[candjî]- mete so pî
- esse sol minme pî
- a pîs dischås / a pîs dschås u a dschås pîs; a pîs tot dschås
- sol pî sol tchamp d' on côp, sol côp, å moumint minme. F. sur le champ.
- sinte les pîs (da kéconk): el fé ndaler, rire di lu sins k' i n' s' endè rinde conte; rl a: sinteu d' pî. F. taquiner.
- djouwer avou les pîs; djouwer avou les plats pîs d' ene sakî : metant, lyi fé fé totes sôres di cayets sins l' payî; lyi conter des mintes po profiter d' lu, l' emantchî, evnd.
- Pa bén u pa må, ça vos va coster tchir et vilin di djouwer avou mes pîs — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
- pus biesse ki ses pîs; il est co pus biesse ki mes pîs: vormint biesse.
- pesteler d' ses grands pîs des novelès pî-sintes : trover des novelès voyes. Franwal: ahåyant po: "tester de nouvelles pistes".
- hertchî ses grands pîs : roter loyminoymint, tot trinnant l' savate.
- Come Lorint esteut dvant lu, i s' leya aler et hertcha ses grands pîs bin lon padrî (A. Lenfant). Franwal: ahåyant po: "traîner la patte".
- fé d' ses pîs et d' ses pougns : eployî tos les moyéns possibes. F. faire des pieds et des mains.
- a vî pî : sorlon les viyès uzances, al viye môde (lit. avou l' vî mezuraedje)
Parintaedje
[candjî]- (avou l' bodje «pî», al longue voyale)
- (avou l' bodje «pi») (!!! a-z aveuri)
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- côdpî (côp d' pî)
- pî-d’-fier
- pî-d’-moton
- pî-d’-pourcea
- pî d’ soke
- pî-d’-vea
- pî-pazea, pî-rowe, pî-sinte, pî-spale, pî-bate, pî-schaye, pî-stok, pî-wå
- pî-note
- pî-risse
- pît-a-sele, pît-a-spale
- pît-a-tere
- lodje-a-pî
- rivier-pî
- siconte-pî
- å pî di
Omofoneye possibe
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike pî (discramiaedje) so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do francès
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po l' antomeye
- Motlî do walon po les belès-letes
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots ki sont dins l' motî Alphonse Massaux
- Mots ki sont dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motî Alphonse Massaux
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa