platchter
Apparence
(Redjiblé di platchtåde)
Etimolodjeye
[candjî]Mot-brut «platch» (brut d' ene mole sacwè ki toume al tere) avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; mot cité dins l’ FEW 9 44a.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /plat͡ʃ.te/ /plak.te/ /plat.te/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /plat͡ʃ.te/
- Ricepeures : platch·ter
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | platchtêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | platchtez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | platchtans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | platchtêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | platchtêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | platchtéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | platchtêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | platchté |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
platchter (v. sins coplemint)
- vanter ene sakî ådla, po saetchî èn advintaedje di leye.
- Elle a bén dvou platchter po raveur si galant — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- I platchtêye todi åtoû do mayeur — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- cåzer bråmint po sayî d' baxhî on pris.
- Dji n' såreu tant platchter po on cwårt di franc — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- gåter (èn efant), esse trop vayant avou.
- Vos platchtez bén trop avou vos efants.
- èn nén sawè cwè.
- Li docteur a bén platchté divant d' trover çou k' dj' a.
- Vola torade ene eure ki dj' platchtêye po trover l' rowe des sans-soucis — Georges Alexis (fråze rifondowe).
- (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « a ») s' ocuper (a des tchitchêyes).
- I fåt todi k' i platchtêye a ene sôre u l' ôte.
- Vola ene eure k' i platchtêye a l' ôrlodje.
Ratourneures
[candjî]- sins platchter : platezak. F. carrément.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (vanter ene sakî ådla, po saetchî des advintaedjes) : flater, froter l' mantche, flåzer, clatchî; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 17.141 .
- (cåzer bråmint po sayî d' baxhî on pris) : martchoter
- (èn nén sawè cwè) : tchicter
- (s' ocuper a des tchitchêyes) : burziker; Loukîz a : « burziker »
- (gåter èn efant) : gåter; Loukîz a : « gåter »
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]èn nén sawè cwè Loukîz a : tchicter
- Francès : hésiter (fr), tergiverser (fr)