bodjî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do latén do peupe *bullicare, lu minme do latén bullire "boure".
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bɔ.ˈd͡ʒiː/ /bɔd͡ʒɛ/ /bud͡ʒiː/ /bud͡ʒi/ /bud͡ʒe/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bɔ.ˈd͡ʒiː/
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | bodje |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | bodjîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | bodjans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | bodjnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | bodjrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | bodjive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | bodje |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | bodjî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
bodjî
- (v. sins coplemint).
- aler d' ene plaece a ene ôte, ou hossî so plaece.
- ndaler, cwiter.
- Dji n' bodjreu nén co po ene vatche d' ôr, responda t i tot s' ashidant. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.79 (fråze rifondowe).
- si leyî aler, po ene basteye sacwè.
- Li meur a bodjî.
- (viebe å coplemint).
- rissaetchî (si tchapea).
- Li semdi del fiesse, diviè les cwate-eures,
(C' est l' acostumance) nos ptits årmurîs,
Bodjént leu vantrin, tapént l' ouxh sol beure. — Louis Lagauche, « Li p’tit hièrdî », Tchant IV, Li r'mwérd (fråze rifondowe).
- Li semdi del fiesse, diviè les cwate-eures,
- ricandjî (on tecse, evnd.)
- Dji n' î bodje pus : ki ça soeye elaidi come ça.
- rissaetchî (si tchapea).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si bodjî »..
- candjî d' plaece.
- fé çou ki fåt.
- I n' si vlént nén bodjî et il avént ddja rçû ene lete ; on ls åreut bôré evoye — Les crwès dins les bruwères (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- i n' bodje nin erî d' leye : i dmeure todi adlé leye, i nel cwite måy.
- bodjî d' ene pate
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]- bodjî foû :
- Fât dîre ki c'èst po s'loukî bièsse
Cwand c'èst k'on vint foû d'ine hôte coûr
Wice k' on-z aveût d's ovrîs timpèsse
Dè faleûr printe l'ustèye à s'toûr
Bodjî 'ne courone d'ôr foû di s' tièsse
Po-z-î mète ine canote di pèce
— Camille Gaspard.
- Fât dîre ki c'èst po s'loukî bièsse
- bodjî djus :
- Kéne grande hisse vos pôrîz vs bodjî djus des spales si, å resse d' asteure, vs avîz l' idêye del moirt — Jean Bosly, ratournant L' imitåcion d' Djezus-Cri (fråze rifondowe).
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Pårticipe erirece
[candjî]bodjî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "bodjî".