clintchî
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye[candjî]
Tayon-bodje latén * « clinicare » (minme sinse) mot cité dins l’ FEW 2 784a.
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /klɛ̃.ˈt͡ʃiː/ /klɛ̃.ˈt͡ʃi/ /klɛ̃.ˈsiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /klɛ̃.ˈt͡ʃiː/ aschoûtez lu
- Ricepeures : clin·tchî
Viebe[candjî]
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | clintche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | clintchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | clintchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | clintchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | clintchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | clintchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | clintche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | clintchî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
clintchî (2inme troke) (codjowaedje)
- (viebe å coplemint) mete di costé, toide.
- Clintchîz on pô l’ coxhe ki dj’ poye coper ’ne peme.
- Taijhîz vs ! Gn a l’ påte ki clintche li tiesse,
Ca c’ est l’ amour kel mete al fiesse,
L’ amour kil yi dene des frissons,
L’ amour ki, so moens d’ ene sigonde,
Seme li veye tot schoyant disconte
Li smince ki frè djômyî l’ nourson !— Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) end aler sol costé, po ene sacwè d’ astampé.
- Il esteut tot ki clintchive sol costé, ci busket la. — Sintake Rimåke (fråze rifondowe)..
- Les sourds qu’ arouflént di so les dzeurs, sussinént des doûs råtchås, ås pas d’ ågne, ås florins d’ ôr, clintchît dzeu s’ corant— Joseph Mignolet, Li payis des soteas (1926), p.41-42 (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) roter d’ triviè.
- (v. sins coplemint) aler d’ triviè, èn nén bén roter.
- (viebe å prono) si leyî aler sol costé.
- Li lune vizon vizu boutéve si crexhant d’ soye al betchete des ploråds ki s’ clintchèt dsu l’ vevî. — Joseph Mignolet (fråze rifondowe).
- L' Ônea ki vs veyoz la tot ctoirtchî dvins ses coxhes,
Et ki s' clintche padzeu l' rew ki passe tot glawzinant ;
S' a si télmint sôlé del friscåde di s' corant
K' il est divnou fôkak et n' est pus a ricnoxhe
— Louis Lagauche, "L' inmant" (1947), p. 74 (fråze rifondowe).
Ratourneures[candjî]
- gn a rén ki clintche: i gn a nou difåt
- Dj’ a passé avou mi oto d’ shijh ans å controle, mins gn aveut rén ki clintchive.
- si clintchî l’ pî : si toide li pî.
Parintaedje[candjî]
Mots d’ aplacaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]
- aler, esse di biyaire, di cresse, di sclimboigne, di triviè
- hertchî, haetchî, saetchî
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes[candjî]
Pårticipe erirece[candjî]
clintchî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "clintchî", ki pout esse eployî come addjectif et come sustantif.
Addjectif[candjî]
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | clintchî | clintchîs |
femrin padrî | clintcheye | clintcheyes |
femrin padvant | clintcheye | clintcheyès |
- k’ est d’ triviè, sol costé.
- Dj’ end a djamåy pont cnoxhou po si bén scrire e ronde, tot droet, avou des clintchîs djambaedjes e-n imprimé, tot çk’ on vleut. — Auguste Laloux (fråze rifondowe).
Ratourneures[candjî]
- clintcheyès letes : letes metowes di costé.
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon avou des eredjistrumints odios
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Viebes å prono do walon
- Mots do walon avou des ratourneures
- Pårticipes erireces do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes