måle

Çoucial, c' est ene pådje d' omonimeye walone, ki rashonne sacwants mots walons avou l' minme ortografeye, mins di diferinnès etimolodjeyes.

Walon

Etimolodjeye 1

Tayon-bodje latén «malum» (må).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /mɔːl/ /maːl/ /moːl/ (betchfessî å)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /mɔːl/
• Ricepeures: nén rcepåve

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	måva	måvas
femrin padrî	måle	måles
femrin padvant	måle	målès

måle f. (come epitete, todi metou padvant l' no), Femrin singulî di : «måva» et di «må» (vî råle eployaedje come addjectif).

1. ki n' rote nén bén.

   Il a ene måle djambe.

2. ki fwait do må, do toirt, tot djåzant d' ene comere.
3. ki s' a metou e colere.

Ratourneures

1. fé bon cour so målès djambes
2. n' a nou måva côp so ene måle biesse
3. vite måle

Mots d’ aplacaedje

• målair, måbelair
• måluzance
• målådje
• måle gueuye

Sinonimeye

• (ki n' rote nén bén) : mwaijhe, laide
• (ki fwait do må) : mwaijhe, metchante, laide, niche, mannete, måsseye
• (ki s' a metou e colere) : mwaijhe, måvlêye, corceye

Sipårdaedje do mot dins les pårlers coinreces

w. do Levant

Ratournaedjes

± ki n' rote nén bén

• Francès : mauvaise ^(fr)

± ki n' rote nén bén

• Francès : méchante ^(fr)

± ki s' a metou e colere

• Francès : fâchée ^(fr), irritée ^(fr)

Etimolodjeye 2

Tayon-bodje gayel "margila" (minme sinse)

måle 2 [f.n.]

1. blanke tere castinnixheuse, k' on s' sieve po-z ecråxhî les seurès teres. A cåze del måle k' a-st e terén d' nosse payis, li blé vént pus blanke k' ôte pårt (H. Frenay). F. marne.

2. blanke poûssire des cårires di tchåsse, k' on s' sieve eto come ecråxhe. F. dolomie pulvérisée. >> taper al måle so ene tere : mete del måle. On dit eto: mårler. F. marner, chauler.

3. (imådjreçmint) blanke djalêye (ki shonne come del blanke poûssire sitramêye totavå les tchamps). Les åbes sont-st e måle. On dit eto: emårlaedje, mårlaedje, relêye. F. givre, gelée blanche.

Parintaedje

• mårler, mårlaedje, mårlêye
• mårlire, mårloye, mårloyea, Mårloyea, mårloyeus
• emårlé, emårlaedje

Pwaire minimom

• måye, måy
• Loukîz a : «Omofoneye:måye, måle, maye, may, måy»

Walon-Feller

Sustantif

måle o.

1. måye (di biesse, årvier di «frumele»).