ome

Racsegnes eciclopedikes po tos les sinses do mot «ome»

Walon

Etimolodjeye et tcherpetaedje

Tayon-bodje latén «hominem» (minme sinse).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /ɔm/ /um/ /am/ (oyon O.OU)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /ɔm/
• Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
ome	omes

ome o.

1. djin do seke måye. On bea foirt ome; on bea grand foirt ome F. homme. >> ci n' est nol ome: ci n' est nén èn ome (i n' a pont d' coraedje, il est schitåd, couyon, nawe, låtche). On dit eto: nolu, nouk, persone. >> ome di cope: copleu. Vos diroz a mi ome di cope k' i n' s' ocupaxhe did rén (F. Barry). F. binôme. >> si fé d' l' ome; u >> fé l' ome: voleur parexhe pus vî k' on n' est, tot djåzant d' on djonnea. >> ås troes vîs omes: dijhêye , po rire divant d' cwiter ene sakî, xhinaedje do latén "ad revisum" (å rvey). Å rvey, mousieu Djåmolet ! :: Disk' ås troes vîs omes, monsieu l' Professeur !(J. Beauduin & M. Duchatto).

2. djin, di tolminme kéne seke. Li declaråcion des droets d' l' ome. F. homme, personne humaine.

3. mi. Dji n' åreu nén yeu stî sondjî a må, dowê, én ome ! On dit eto: onk, ene sakî.

Parintaedje

• omreyes
• omrin

(minme sourdant etimolodjike)

• on (nén definixhant prono).
• umin, uminnmint, umanité / omanité; inumin

Mots d' aplacaedje

• grand foirt ome
• ome-gurnouye
• ome di strin, ome di bos / ome di bwès

Modele:==Su-addj ome o.

1. ki s' codût come èn ome (et nén come èn efant). A fwait k' l' eure avance, on n' si sint pus si ome (E. Wartique & E. Thirionet).