boerler
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje patwès latén * « bragullare » (criyî) çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; adon racuzinåve avou l' francoprovinçå « burler » (shofler timpesse, po del nive); mot cité dins l’ FEW 1 491a.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bwɛʀ.ˈle/ /bøːʀ.ˈle/ /byʀ.ˈle/ /bʀøː.ˈle/ /bøː.ˈle/ /bwɛːʀ.ˈlɛ/ /bwɛːʀ.ˈle/ /bwɛː.ˈle/ /bwɛ.ˈlɛ/ /bwaʀ.ˈle/ /bwaːʀ.ˈle/ /bwa.ˈle/ /bwaː.ˈle/ (betchfessî oe) (36 prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bwɛʀ.ˈle/
- Ricepeures : boer·ler
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | boerlêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | boerlez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | boerlans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | boerlêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | boerlêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | boerléve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | boerlêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | boerlé |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
boerler (v. sins coplemint)
- (criyaedje di biesse) criyî normåldimint, tot cåzant d' ene vatche, d' on vea.
- Les vatches boerlèt, cwand k' on n' les sogne nén a l' eure.
- Gn aveut les vatches ki boerlént d' soe.
- criyî foirt, copurade cwand k' ele est må prinjhe, tot djåzant d' ene såvadje biesse.
- criyî foirt, tot cåzant d' ene djin.
- Èn boerlêye nén don insi !
- I boerlêye a renairi tot l' vijhnåve.
- Li martchande di pexhons boerléve «ås mosses d' Anverse, ås belès mosses; les inglitins les harins !».
- I vont co boerler «vive Sint Elwè».
- Ces djins la, on n' direut nén k' i savèt cåzer come les djins: c' est todi hoûler, boerler, rûtyî — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- (pus stroetmint) criyî å moumint d' l' acoutchmint, tot cåzant d' ene feme.
- Dj' a boerlé des beas côps, li djoû ki dj' t' a metou å monde.
- esse mwais et criyî, tot cåzant d' ene djin.
- (mot d’ zolodjeye) criyî après les bixhes, å moumint del tchôde, tot djåzant d' on cier.
- Alans schoûter les ciers ki boerlèt.
- fé on foirt brut a cåze d' on bon feu, tot cåzant d' ene sitouve, tot djåzant d' ene oujhene ki toûne a fond.
- Li grosse sitouve del sicole boerléve, télmint k' on l' aveut tcherdjî.
- Di ç' tins la, t' aveus troes cwate fabrikes ki n' låtchént nén d' boerler.
-
vaetche araedjeye ki boerlêye
-
pareydimint (videyo)
-
cier ki boerlêye
-
vatches ki boerlêynut pask' on vént d' elzî prinde leu vea
Ratourneures
[candjî]- boerler come on vea
- boerler come ene vatche
- boerler come on cier
- boerler come on vexhåd k’ on lyi a roté so s’ cawe
- boerler come on gayet
- boerler come on fougnant
- boerler come on fô dislaxhî
- awè oyou boerler on vea mins n’ pus sawè dins ké ståve
- si on-z etind boerler on vea, c’ est k’ li ståve n’ est nén vude : dijhêye cwand k' on arive dins ene måjhon, ki les djins criyèt.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]criyî après les bixhes, al tchôde
Mots vijhéns
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]criyî normåldimint, tot cåzant d' ene vatche
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant d' on patwès do latén
- Viebes do walon avou l' cawete -er
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do francoprovinçå
- Mots avou l' betchfessî oe
- Mots avou 36 prononçaedjes
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come tchicter
- Motlî do walon des criyaedjes di biesse
- Motlî do walon pol zolodjeye
- Mots do walon avou des ratourneures