håye
Apparence
-
håye di hestreles
-
håye di fikîs amazirs
-
eraire di fier avou ene longue håye
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje vî francike * « hagja » (minme sinse); mot cité dins l’ FEW 16, 115a; Dataedje do mot : 1100.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɔːj/ /haːj/ /hoːj/ /haj/ /aːj/ /aj/ /hɛj/ /hɛːj/ /ɛj/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 1.50 (betchfessî å); (H prumrece) (36 prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hɔːj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
håye | håyes |
håye femrin
- rîlêye di bouxhons, sovint rtaeyîs, ki recloyèt on tchamp.
- Li nivaye valsant avou l’ bijhe,
Fjheut des damabondes di påwions
Ki acovrént d’ ene sipesse tchimijhe
Campagne et prés, håyes et bouxhons— Martin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe). - L' ivier a sovint djowé ås måyes ; Asteure, il èva hinkeplink il èva ådtriviè des håyes Mins il a pierdou totes ses kinkes — Gérard Havelange (fråze rifondowe).
- Les håye ridoxhèt d' årdispenes.
- Li nivaye valsant avou l’ bijhe,
- rîlêye d' ôte tchoi.
- Ene håye di brikes.
- I metént les frexhès brikes a håye por zeles souwer divant d' aler å for — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Li Toû d' France, avou ses håyes di rwaitants.
Ratourneures
[candjî]- taper l' cote sol håye
- èn nén mete pinde ses lokes a des bassès håyes
- våt mî èn oujhea e s' mwin ki deus sol håye
- Sôte, Mirôre, houte des håyes et des bouxhons : kimande des macrales a leu ramon, po k' i les emoenne dins les airs.
- payis la k' on loye nén les håyes avou des såcisses : on payis la k' tot est beazet bea.
- On dit eto : Halbeskeute. F. pays de cocagne.
- les håyes et les bouxhons schoûtèt : dijhêye po k' on s' dimefeye di çou k' on dit, k' i gn a des djins kel pôrént ôre, et vos fé do toirt.
- Franwal: ahåyant po: "les murs ont des oreilles".
Parintaedje
[candjî]- hayon, Les Hayons, hayete, hayisse
- håyner; Loukîz a : « håyner »
- håyî, håyaedje
- ehåyî, ehåyaedje (linwe-ehåyaedje)
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- Delhåye (no d' famile).
- a des håyes
- pilé d' håye
Sinonimeye
[candjî]Omofoneye possibe
[candjî]- /aj/
- /hay/
- /hɛy/
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]ritaeyîs bouxhons po catchî ou retourer
Etimolodjeye 2
[candjî]Stindaedje do sinse do prumî mot, dandjreus paski les boirds di ces bwès la estént rtaeyîs a môde di håye, po n' nén fé d' l' ombrire so les tchamps astok.
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
håye | håyes |
håye femrin
- retouré bwès, pu bwès k' on î va côper des åbes.
- Il a metou ene håye a blanc
- Ene boune håye, ça dene ene coide di bwès a l' åre — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]hé.
Etimolodjeye 3
[candjî]Tayon-bodje vî francike «hagja»; mot cité dins l’ FEW 16 114.
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
håye | håyes |
håye femrin
- londjron d' l' eraire.
- Li håye di l' eraire est sketêye.
Ratourneures
[candjî]- diner on côp d' håye : diner on côp di spale. F. donner un coup de main.
Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]londjron d' l' eraire
Etimolodjeye
[candjî]Loukîz a : « schåye » Modele:Hp-fel
-
on pinséve ki ça vneut d' ene ratourneure «fé håye nete» = bén rtaeyî ene håye
Sustantif
[candjî]håye femrin (vî vî mot)
- todi dins l’ ratourneure fé håye nete
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : E1
Ratournaedjes
[candjî]håye
- Francès : séparation (fr)
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike håye (discramiaedje) so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do vî francike
- Mots ki l' prumî eployaedje est daté
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots avou on H prumrece
- Mots avou 36 prononçaedjes
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do walon scrîts e Feller
- Sustantifs do walon scrîts e Feller
- Mots todi eployîs dins l' minme ratourneure