petchî
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]- (sustantif) tayon-bodje latén « peccatum » (minme sinse), çou ki dene on mot avou l’ cawete « -î ».
- (viebe) tayon-bodje latén « peccare » (minme sinse), çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /pɛ.ˈt͡ʃiː/ /pɛ.ˈt͡ʃi/
- (pa rfrancijhaedje) /pɛ.ˈʃe/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pɛ.ˈt͡ʃiː/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : pe·tchî
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
petchî | petchîs |
petchî omrin
- (mot d’ rilidjon) difåte eneviè les lwès d’ ene rilidjon.
- Et, coûr seré — on criminel —,
Dji lé, come e live do Djudjmint,
Divins ses ouys k’ ene låme distind,
Li pardon di m’ petchî moirtel — Henri Bragard (fråze rifondowe). - Li djoû di dvant, elle est ddja dins les transes pask’ ele doet låtchî a ene sakî, k’ ele ni conoxhe nén, des petchîs k’ ele n’ a nén fwait — Joselyne Mostenne, divins Disbatijhaedje (fråze rifondowe).
- Et, coûr seré — on criminel —,
Ratourneures
[candjî]- laid come li petchî, laid come li petchî moirtel
- vey co pus evi ki l’ petchî
- petchî po petchî: minme si c' est on petchî
- Petchî po petchî, fåt k' ele li fwaiye — Motî Léonard, p. 727 (fråze rifondowe).
- c’ est fé petchî: c' est honteus, ça n' divreut nén esse
- C' est fé petchî ki di leyî cori del tchå avå les voyes, sapinse li bracnî — Motî Léonard, p. 415-416 (fråze rifondowe et rarindjeye).
- On djonne efant ! C’ est petchî !
Mon Diu, mi efant, d’ on froed parey
Ki pinsez vs d’ aler vs pormoenner ?
— Martin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe).
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | petche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | petchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | petchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | petchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | petchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | petchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | petche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | petchî |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
petchî (v. sins coplemint)
- èn nén schoûter les lwès d' ene metowe rilidjon.
- Dj’ a petchî conte li Bon Diu — Motî Haust (fråze rifondowe).
- C' est cåzu petchî ki d' fé insi — Motî Léonard, p. 728 (fråze rifondowe).
- Mins, veyoz vs, li ci k’ a petchî,
Doet mågré tot racwiter s’ dete. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.40, “Qui fait mâ trouve mâ” (fråze rifondowe). - Li curé ni vleut nén batijhî les efants cåze ki leu man aveut petchî — Joselyne Mostenne, divins Disbatijhaedje (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Etimolodjeye 2
[candjî]Bodje « petche » avou l’ cawete « -î ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pɛ.ˈt͡ʃiː/ (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : pe·tchî
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
petchî | petchîs |
petchî omrin
- (åbe) årdispene.
- El petchî va flori — Motî d’ Cerfontinne (fråze rifondowe).
- håvurna.
- Avou do petchî, on fjheut des shoflas — Motî d’ Bastogne.
Sinonimeye
[candjî](årdispene)
Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
- petchî : R13
Ratournaedjes
[candjî]Omofoneye possibe
[candjî]- pètchî, cogne coinrece di « pîxhî »
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Sustantifs do walon avou l' cawete -î
- Viebes do walon avou l' cawete -î
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon pol rilidjon
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Mots ki s' prononcèt parey totavå
- Motlî do walon po les nos d' åbe