Aller au contenu

petchî

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye 1

[candjî]
(sustantif) tayon-bodje latén « peccatum » (minme sinse), çou ki dene on mot avou l’ cawete «  ».
(viebe) tayon-bodje latén « peccare » (minme sinse), çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje «  » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
petchî petchîs

petchî omrin

  1. (mot d’ rilidjon) difåte eneviè les lwès d’ ene rilidjon.
    • Et, coûr seré — on criminel —,
      Dji lé, come e live do Djudjmint,
      Divins ses ouys k’ ene låme distind,
      Li pardon di m’ petchî moirtel Henri Bragard (fråze rifondowe).
    • Li djoû di dvant, elle est ddja dins les transes pask’ ele doet låtchî a ene sakî, k’ ele ni conoxhe nén, des petchîs k’ ele n’ a nén fwait Joselyne Mostenne, divins Disbatijhaedje (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]
  1. laid come li petchî, laid come li petchî moirtel
  2. vey co pus evi ki l’ petchî
  3. petchî po petchî: minme si c' est on petchî
    • Petchî po petchî, fåt k' ele li fwaiye Motî Léonard, p. 727 (fråze rifondowe).
  4. c’ est fé petchî: c' est honteus, ça n' divreut nén esse
    • C' est fé petchî ki di leyî cori del tchå avå les voyes, sapinse li bracnî Motî Léonard, p. 415-416 (fråze rifondowe et rarindjeye).
    • On djonne efant ! C’ est petchî !
      Mon Diu, mi efant, d’ on froed parey
      Ki pinsez vs d’ aler vs pormoenner ?
      Martin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe).
Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
petchî

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) petche
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) petchîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) petchans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) petchnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) petchrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) petchive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) petche
pårt. erirece (dj’ a, vos av) petchî
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

petchî (v. sins coplemint)

  1. èn nén schoûter les lwès d' ene metowe rilidjon.
    • Dj’ a petchî conte li Bon Diu Motî Haust (fråze rifondowe).
    • C' est cåzu petchî ki d' fé insi Motî Léonard, p. 728 (fråze rifondowe).
    • Mins, veyoz vs, li ci k’ a petchî,
      Doet mågré tot racwiter s’ dete. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.40, “Qui fait mâ trouve mâ” (fråze rifondowe).
    • Li curé ni vleut nén batijhî les efants cåze ki leu man aveut petchî Joselyne Mostenne, divins Disbatijhaedje (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]
Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
fé ene sacwè contråve po ene metowe rilidjon

Etimolodjeye 2

[candjî]

Bodje « petche » avou l’ cawete «  ».

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
petchî petchîs

petchî omrin

  1. (åbe) årdispene.
  2. håvurna.
Sinonimeye
[candjî]

(årdispene)

Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
årdispene
havurna

Omofoneye possibe

[candjî]
  • pètchî, cogne coinrece di « pîxhî »