ridoxhî
Apparence
avou ene sipotchåve voyale | avou ene divanceye voyale | sipotcheye cogne |
---|---|---|
ridoxhî | erdoxhî | rdoxhî |
Etimolodjeye
[candjî]Bodje * « redossiare », lu-minme du Tayon-bodje latén « dorsum » (screne), pal voye do vî lingaedje d’ oyi « redoissier ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀi.dɔ.hiː/ /ʀy.dɔ.hiː/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter
- Ricepeures : ri·do·xhî
Viebe
[candjî]ridoxhî
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | ridoxhe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | ridoxhîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | ridoxhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | ridoxhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | ridoxhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | ridoxhive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | ridoxhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | ridoxhî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
- rinde moens afilant.
- Mi hepe est tote ritournêye, li taeyant est tot rdoxhî — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) s' edjibler eviè l' direccion contråve di wice ki vént l' côp.
- L' usteye ridoxhe sol pire — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) esse fortcherdjî d' aiwe, di tolminme tchedje.
- Mi bodet est si plin k' i rdoxhe — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Il est si plin k' i rdoxhe — Motî Haust, dvins "plin (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) si ridire, resdondi.
- Ses bresses sont pus longs,
Ki des pîces a houbion,
Et si stoumak ridoxhe,
Cwand ele drouve divant vos,
S' lådje boke po dire on mot,
On ôreut voler ene moxhe. — Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Po plaire à Nanèsse" (fråze rifondowe). - Cisse divize la : « Tiesse di moirt ! » a rdoxhî e s’ pitite tiesse, i n’ sait nén pocwè å djusse… Fefeye n’ a måy dit si vraiy, lyi shonne t i : Vevè sereut i èn oujhea pol tchet ?... — Arthur Xhignesse, « Boule-di-Gôme », 1912, p.8 (fråze rifondowe).
- Ses bresses sont pus longs,
- (v. sins coplemint) aploure.
- On-z ôt les côps d' pougne ridoxhî. — Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.141; "Lès randahes" (fråze rifondowe).
- (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « di »).
- esse tot plin, ritche di.
- Les schatès aiwes d’ avå nozôtes
Ridoxhént di mamés apôtes
Ki s’ vinént la bagnî tot nous. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.149, “Les p’tits bagneus” (fråze rifondowe). - Et si ctapé cotjhea ridoxhe ouy di tcherdons— Émile Wiket, "Fruzions d' cour", "R'grèts" (fråze rifondowe).
- Li solo blame e plin do cir, stårant tcholeur et loumire sol tere ki rdoxhe di seuve et d’ ameur— Henri Simon, "Mès cwate moumints" (1907) (fråze rifondowe).
- Dji r'doh'rè d' corèdje
Èt tofér come oûy ,
Dj'årè so l' vizèdje
Li blame di vos-oûys
— Camille Gaspard. - Nosse monde rudoh, pout-on dîre,
D'one masse du curiôzités
— Camille Gaspard. - Ti vou-t esse troubadour ? … Abeye ! Pogne e m' bezaece :
Ele ridoxhe di paskeyes et d' lanwoureus rimeas. — Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.96 (1929), "Li sondje dè mèstré" (1925) (fråze rifondowe). - Djulete, plin d' feu, nos prezintrè ses dierins djoûs so ene tere ki rdoxhe di ritchesse et d' ameur. — Louis Lagauche, "Prindoz vosse bordon" (1937), p. 30 (fråze rifondowe).
- Les schatès aiwes d’ avå nozôtes
- rascovrou di.
- Li payasse k’ est tote ritoumêye,
Hetche sol rôle ki rdoxhe di broûlî. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.28, “On Baguège Jus d’la Mouse” (fråze rifondowe).
- Li payasse k’ est tote ritoumêye,
- esse tot plin, ritche di.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]esse fortcherdjî d' aiwe, di tolminme tchedje
esse ritche di
Contråve
[candjî]Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- ridoxhî /rdoxhî, erdoxhî : R10 (lére)
Li mot n’ est nén dins : E89