Aller au contenu

toutchî

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje patwès latén «toccare», lu-minme fwait so on mot-brut «tok» (come «toker»), çou ki dene on mot avou l’ cawete «  ».

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) toutche
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) toutchîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) toutchans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) toutchnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) toutchrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) toutchive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) toutche
pårt. erirece (dj’ a, vos av) toutchî
Ôtes codjowaedjes come waitî

toutchî

  1. (viebe å coplemint) (disconsyî uzaedje) djonde fizicmint.
  2. (viebe å coplemint) djonde a poenne.
  3. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « a ») (dins ene fråze di noyaedje) : (èn nén) prinde ene sacwè k' est a poirtêye.
    • Todi est i, ki Djermwinne k’ aveut djusse dandjî d’ èn oû po s’ coujhene, et ki n’ åreut oizou toutchî a l’ cwåtron apresté po l’ martchand, a corou a catchete å poyî Jacques Desmet, On Sånî a pårt.
  4. (viebe å coplemint) djonde li cour, les sintimints.
  5. (viebe å coplemint) djonde avou ene åre (bale, fritche).
    • Li singlé a stî toutchî al sipale.
  6. (viebe å coplemint) riçure des cwårs (k' on-z î a droet).
  7. (viebe å prono) : Loukîz a : « si toutchî »..

Ratourneures

[candjî]
  1. sins awè l' air d' î toutchî
    • Martchî conclu, Tchekischite s' è va å rindez-vous, franc come on tigneus, mins portant sins aveur l' air d' î toutchî Joseph Dufrane (fråze rifondowe).
  2. toutchî on mot

Parintaedje

[candjî]

(minme sourdant etimolodjike)

Sinonimeye

[candjî]

Fås amisse

[candjî]

po les diferinces d' uzaedje inte li walon «toutchî» et l' francès «toucher», Loukîz a : «toucher»

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

[candjî]
djonde fizicmint Loukîz a : djonde
djonde les sintimints
èn nén prinde ene sacwè k' est a poirtêye
djonde avou ene åre
riçure des cwårs

Pårticipe erirece

[candjî]
singulî pluriyal
omrin toutchî toutchîs
femrin toutchîe toutchîes

toutchî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "toutchî".