wesse

Çoucial, c' est ene pådje d' omonimeye walone, ki rashonne sacwants mots walons avou l' minme ortografeye, mins di diferinnès etimolodjeyes.

Racsegnes eciclopedikes po tos les sinses do mot «wesse»

• 

  (inseke)

• 

  (broke)

Walon

Etimolodjeye 1

Tayon-bodje francike (erî-rfwait) * «wapsa» & bodje latén «vespa» (minme sinse).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /wɛs/ /was/ /wɛsp/ /wɛps/ /wɛːs/ miersipepieuzmint el notûle ALW 8
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛs/
• Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
wesse	wesses

wesse f.

1. (no d' inseke) såvaedje moxhe al låme.

   Il aveut piké avou l' få dins ene bounète et s' aveut fwait piker pås wesses (A. Masson).

   Les wesses wesses boere a grossès lopêyes les resses di rôzé k' on aveut ståré (Guillaume Smal).

2. metchante comere.

   Espece di wesse, ki m' fwait dire li conte (A. Masson).

Ratourneures

1. pus fel k' ene wesse k' a l' cou spotchî
2. zûner come des wesses
3. taye di wesse

Parintaedje

• wespire, wespireye
• wespiyî, wespiyant

Sinonimeye

wåfire

Dizotrins mots

awion, fonnet

Ortografeyes

Sicrijhas do 20e sieke (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) wèsse : E1, E34

E rfondou walon wesse : R11, R13

Si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l' mot "wesse", riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l' rahouca do motî el djivêye. Mins l' mot n' est nén todi dins :

Ratournaedjes

± såvaedje moxhe al låme

Almand: Wespe (de) Arabe marokin: zerzoriya = رزوزية Espagnol: avispa (es) Francès: guêpe (fr)

Inglès: wasp (en) Neyerlandès: wesp (nl)

les troes cretes (1a, 1b, 1c) eyet l' wesse (2) del nouve rowe des canons d' Transene

Etimolodjeye 2

Tayon-bodje latén «helix» (caracole); cité dins l' FEW 7 262b.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /wɛs/ /was/ /waʃ/ /əs/ /əʃ/… (waitîz cial ådzo e hagnon «ortografeye») miersipepieuzmint el notûle ALW 9 51; (36 prononçaedjes)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛs/
• Ricepeures: nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
wesse	wesses

wesse f.

1. (vî mot) (mot des tchårlîs) tchiveye metowe sol moyoû, ådfoû, po-z espaitchî l' rowe di bwès di schiper evoye.

Parintaedje

wessete

Ortografeyes

Sicrijhas do 20e sieke (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) wèsse: G209 p. 115 wasse: E21, S117, G209 p. 115 wache: S0, S24, S100, S117, G209 p. 116 yeusse : 04, G209 p. 116

wâche [G209]; yeusse [04,G209]; eusse [G209]; euche [G209]; ëche [C65]; usse [G209]; ûsse [G209]; ousse [G209]; oûsse [G209]; ourse [G209]; ouche [G209]; oûche [G209]; èsse [G209] E rfondou walon wesse : R10

Si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l' mot "wesse", riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l' rahouca do motî el djivêye. Mins l' mot n' est nén todi dins : R13

Ratournaedjes

Francès: esse (fr) d'essieu

Picård: wèche