grawyî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje vî hôt almand « krauln » (« greter ») avou l’ cawete di codjowaedje « -yî » des viebes
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | graweye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | grawyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | grawians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | graweynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | graweyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | grawyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | graweye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | grawyî |
Ôtes codjowaedjes | come tcheryî |
grawyî
- (v. sins coplemint) rimouwer dins on feu, dins des cindes avou on fier esprès.
- On graweye e feu avou l' grawiete.
- (v. sins coplemint) greter l' tere.
- (Wice est i, l' gamén ?) :: i graweye e tere avou on såcloe. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- Et so li dzeur, i n' fåt waire grawyî po-z avni al croye, la k' on-z î trouve des pires di flin — MFab, "Li hatche di bronze" (1937), p. 9 (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) naxhî.
- Adon, grawiant e fond di s' taxhe,
I dna deus pices et co ene sacwè,
Tot djhant : « Vola pol gros boket,
Atchtez vs kéke afwaire po vs ripaxhe. » — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Les roies", p.12 (fråze rifondowe).
- Adon, grawiant e fond di s' taxhe,
- (v. sins coplemint) catyî, kekyî.
- I vs dit ki s' gozî graweye: ça vout dire: vudoz lyi ene gote. — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
- Tout grawe dain vo goyi !
tout m’chenne comme du lachat. — Léon Bernus, (ratournant Lafontinne).
- (viebe å coplemint) råyî.
- Li ptit valet mi l' a grawyî foû del tiesse avou l' betchete d' on clå d' schayteu, mins dji voe co clair assez po n' nén fé des biestreyes. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.42 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé tuzer (d' ene sacwè nén plaijhante).
- Ça m' a grawyî tote li nute. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- S' å cmince ele trefiléve di djoye divant di vni a Clouj, asteure elle a l' cour grawyî tot tuzant a ses soçones k' elle a leyî padrî, a Văleni. — Gabriyel & Gabriyel.
- Nozôtes, on-z est binåjhe di les rçure et zels, ça lzî graweye e cour di nos vni vey …— Paul-Henri Thomsin, ratournant Astérix amon lès Bèljes, 2022, p. 6 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- grawyî e vinte.
- I vs grawyive seur bén e vinte, la k’ vosse cuzén Djannesse m’ end aveut dné d’ vosse sôrt ? — Henri Simon, « Li bleû-bîhe » 1886, (eplaidaedje da Jean Haust e 1936), p.28 (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (dins l' feu) : tijhner
- (greter l' tere) : såcler
- (fé tuzer) : tracasser, tchipoter, catibuler, ça m' graweye : dj' a çoula e trexhe
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- grawer : G205 p. 23, E1
- grawî : G205 p. 23
- grawi : G205 p. 23, O4
- grawyè : G205 p. 23
- grawiè : S38, S117
- = ? (grawiè) : S38
- crawyî : O4
- grawiyer : G205 p. 23
- grawîr : G205 p. 23, S117
- grawyer : G205 p. 23, S117
- grawiyî : S109, S117, G205 p. 23
- grawyî : S117, G205 p. 23
- grawier : S117
- grawyi : C8, C13, G205 p. 23
- grawiyè : S36 (lére)
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]catyî Loukîz a : catyî
- Francès : chatouiller (fr)
Pårticipe erirece
[candjî]grawyî (nén candjåve)
- Pårticipe erirece do viebe « grawyî ».
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do vî hôt almand
- Viebes do walon avou l' cawete -yî
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come tcheryî
- Mots do walon avou des ratourneures
- Pårticipes erireces do walon
- Mots nén candjåves do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif