rafûler

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

Tayon-bodje latén « fibula » (spingue, ataetche), avou l’ betchete « ra- » des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes

Prononçaedje[candjî]

Viebe[candjî]

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) rafûle
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) rafûlez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) rafûlans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) rafûlnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) rafûlrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) rafûléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) rafûle
pårt. erirece (dj’ a, vos av) rafûlé
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

rafûler (viebe å coplemint)

  1. ravôtyî comifåt avou ene loke, on mousmint.
    • Po ls edjaleures, fåt rafûler ses pîs avou des foyes di tchinne.
    • Di wice vént ele ? El sårîz vs dire ? Elle est rafûlêye di banires. Joseph Mignolet, Fleurs d'esté (fråze rifondowe).
    • Come po vey di pus près li cene k' ele rafûlreut,
      K' ele rafûlreut må pô tot l' fjhant cwite des mizeres
      Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 46 (fråze rifondowe).
  2. (imådjreçmint) ewalper avou tolminme cwè.
    • Mi fré, dji sohaite ki l’ tere walone vos rafûle et k’ ele vos soeye doûce (Paul Lefin).
  3. (radoûcixhanmint) cougnî.
    • I djåzît pår tot ndè riyant, tot s’ tapant so les gros d’ djambes, d’ ene hertcheuse k’ s’ aveut leyî rafûler troes côps d’ e-n erote el viye voenne padrî l’ rezieve d’ avoenne po les tchvås. Et k’ on l’ oyeut braire troes voyes pus lon et deus astaedjes pus hôt et pus bas. Richard Joelants (fråze rifondowe).
  4. (mot d’ militaire) Astotchî des sôdårs inmis totåtoû
    • Les Alamans s'ont fwait rafûler ene dîvizion. Motî Haust (fråze rifondowe).

Sinonimeye[candjî]

Parintaedje[candjî]

Ratournaedjes[candjî]

bén ravôtyî avou ene loke
ewalper Loukîz a : ewalper
Astotchî des inmis totåtoû