scheuve
Apparence
Ordinairmint | Dirî cossoune s’ on prononce /sk/ |
---|---|
scheuve | escheuve |
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « scopa » (ramon); mot cité dins l’ FEW 11 318a.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /høːf/ /ʃøːf/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /skøːf/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
scheuve | scheuves |
scheuve femrin
- totes les coxhes et foyes d' èn åbe.
- Vola èn åbe k' a ene bele scheuve — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Il estént beas, les plopes å prétins cwand l' zuvion del vesprêye fijheut tchanter leus djonnès scheuves — Jacques Lebois (fråze rifondowe).
- E moes d' may, des rtoumêyes di scheuves catchît l' ådvins des blankès beyôles — Jean Lejeune di Djoupeye, Avå trîhes èt bwès, p. 66 (fråze rifondowe).
- C’ est l’ franc riya des djoûs d’ prétins,
Cwand l’ sourdaedje s’ abohnêye
Et k’ afeye, po s’ moker do vint,
On gros tchinne clintche si scheuve et xhaxhlêye. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Prima vera », p.95-96 (fråze rifondowe). - Li pont ki ståre si croufe di tere,
Vizon vizu d' amon l' marixhå,
A cnoxhou les tåyes do grand-pere,
Ki soctêye la dzo l' scheuve del så— Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.71 (1929), "Li pont" (1926) (fråze rifondowe). - ... li dansreye des ovnis avå l' scheuve do stoelî — Lorint Hendschel.
- (pus stroetmint) dizeu d' èn åbe k' on pout côper et ki rcrexhe (plope, ucaliptusse).
- (pus sovint eployî å pluriyal) rinme (pitite coxhe del tiesse del beyôle, k' on fjheut les ramons).
- des scheuves di beyôle — ALW 6 so les pires et les åbes, p. 420 (fråze rifondowe).
- foyes di sacwants plantes coûtivêyes po leu raecinêye (naveas, canadas, betråles, raecenes).
- Tos les djoûs des pelakes Et des scheuves di carote Des foyes di rodje cabu Et tos nos burtons d' djote — Joseph Dethy (fråze rifondowe).
- (nén contåve) rinme di beyôle.
- (Av) li scheuve (po fé les ramons) ? — ALW 6 so les pires et les åbes, p. 420 (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
- schover, schoveu, schoveuse, scheuvresse, schovaedje, schovlete, schoveye, schovion
- schovter
- raschover, raschovaedje
Sinonimeye
[candjî]- (totes les coxhes d' èn åbe) fouyaedje, rameye, coxhlaedje
- (pititès coxhes del tiesse del beyôle, k' on fjheut les ramons) : Loukîz a : « rinme »
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Omofoneye possibe
[candjî]- Heufe (cinse, almand "Höf", dins on no d' plaece do Payis d' Neyåw (E200).
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : E200
Ratournaedjes
[candjî]pitite coxhe di beyôle Loukîz a : rinme
Etimolodjeye 2
[candjî]Do viebe « schover »
Codjowas
[candjî]scheuve
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « schover ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « schover ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « schover ».
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots avou l' betchfessî sch
- Mots do walon vinant do latén
- Mots ki l' prononçaedje zero-cnoxheu n' esteut waire u nén eployî å 20inme sieke
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Sustantifs do walon ki l' pluriyal est pus corant
- Sustantifs nén contåves do walon
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon