tiesse
 |
Racsegnes eciclopedikes po tos les sinses do mot «tiesse» |
Ådvins
Walon
-
tiesse di djin
-
tiesse (amagnî)
-
tiesse di colone
-
tiesse di tchampion
-
tiesse (fotbal)
Etimolodjeye et tcherpetaedje
Tayon-bodje latén "testa" (pot, brike, pane), dandjreus shûte a l' eployaedje di ratourneures come "dj' a ene tiesse come on pot"
Prononçaedje
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tiɛs/ /tiɛːs/ /ʧɛs/ /ʧɛːs/ /ʧas/ /tɛːs/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tiɛs/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
| singulî | pluriyal |
|---|---|
| tiesse | tiesses |
tiesse f.
- (mot d' antomeye) boket do coir metou o dzeu (po les djins et les biesses a deus pates) u padvant (po les biesses a cwate pates u dpus), ki li cervea est ddins, et avou les ouys, li boke, les orayes, li nez.
- Mi pôve tiesse: i l' ont rimpli di totes sôres di cayets ki n' vont nén avou n' on l' ôte: c' est on maxhisse (G. Cabay).
- vizaedje ki mostere on sintimint.
- Il fwait ene drole di tiesse.
- djin foirt malene.
- Nosse Bietrand, c' esteut ene tiesse.
- onk metou ådzeu des ôtes (dins ene lisse åzès vôtaedjes, dins ene trope di djins).
- C' esteut lu al tiesse des makizårds di Loyî.
- dibout d' ene longue sacwè.
- I t' fåt rmonter disk' a l' tiesse do fyi po l' discramyî.
- Li sourd, c' est l' tiesse d' on richot.
- (mot del fotbale) volou djondaedje del bale pal tiesse do djouweu.
- La on fel po fé des tiesses.
Ratourneures
(boket do coir)
- aveur li tiesse toprès des tchveas; aveur les tchveas foirt près del tiesse
- >> piede li tiesse; u: >> aveur li tiesse avå les cwåres : divni sot(e).
- >> Ça s' passe dins s' tiesse ! : C' est on må ki n' est nén la wice k' i shonne (vinte, peumon) mins ki si cåze, c' est sicolodjike.
- >> Ça lyi monte al tiesse :
- I (ele) kimince a divni sô(le).
- I (ele) divént sot(e) a cåze des oneurs, des cwårs.
- >> si haper pal tiesse : si prinde li tiesse inte les mwins (po tuzer, d' anoymint).
- Lambiet si hape pal tiesse, tot tuzant, pu fé on djesse di discoraedjmint et d' anoymint (M. Peclers).
- >> si tchôkî (ene sacwè) dins s' tiesse : si mete ene sacwè dins l' idêye, et k' on n' vout nén rcandjî.
- I s' aveut tchôkî el tiesse di rsaetchî foû di si eglijhe totes les posteures di plåsse k' on-z î aveut metou a monceas, dinltins (E. Gilliard).
- >> aveur ene sacwè drî l' tiesse : tuzer tofer a ene sacwè.
- >> endè fé k' a s' tiesse; u: >> aveur ene cwårêye tiesse : èn shuve ki ses idêyes.
- >> Cwårêye tiesse : Modele:traitant Flamind.
- On lzî va fé des cwårêyès pîces po leu cwârêyès tiesses (tchanson po balter les Flaminds cwand vlént bate manoye, divè 1880).
(vizaedje ki mostere on sintimint)
- >> fé ene tiesse d' etermint; u: >> fé ene tiesse come cwate saminnes di plouve : mostrer k' on n' est nén contin.
(djin ki cmande, k' est l' prumî)
- >> tiesse di lisse : ås vôtaedjes, li ci k' est l' prumî so ene lisse.
- Si t' est èn enocin, on t' metrè tiesse di lisse (B. Mirlon).
(dibout d' ene longue sacwè)
- >> tiesse do lét : divant d' on lét, do costé del tiesse.
- >> rewoey di tiesse : rewoey metou sol tiesse do lét.
- Li revey del tiesse di lét èm tarlateye k' il est tins di s' lever.
Parintaedje
Mots d' aplacaedje
Sinonimeye
- boket do coir : cabu, cawoûte, caboche, makete, råbosse
- vizaedje ki mostere on sintimint : vizaedje, figueure, mawe, djaive, binete, frimousse
Omofoneye possibe
Ortografeyes
Si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l' mot "tiesse", riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l' rahouca do motî el djivêye.
