Aller au contenu

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « vetus » (minme sinse).

Prononçaedje

[candjî]

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin vîs
femrin padrî viye viyes
femrin padvant viye viyès

omrin (come addjecif djondrece, todi metou padvant l’  no)

  1. k' est dins l' dierin boket di s' veye, tot cåzant d' ene djin, d' ene biesse, d' ene plante.
    • On ome.
    • Ene viye vatche.
    • Des vîs tchinnes.
    • Des vîyès hesses.
    • C' est totès vîyès djins.
  2. k' a egzisté do tins passé, mins k' est co bén, u rcwerou.
    • C' est on bea meube.
    • Vinoz vey li bea tchestea.
    • I metnut eto les vîs scrijhas dins l' Wiccionaire.
    • Dj' inme co mî l' sistinme.
    • Dji fwai co come al môde.
    • I ramasse les viyès manoyes.
  3. k' a stî fwait divinltins, et ki n' va pus u ki n' våt pus waire.
    • A-t i co s' viye oto.
    • C' est ene viye måjhon ki tome e blesse.
  4. K’ est ene miete sibaré ou djinné, et ki n’ sait pus cwè dire ou cwè fé
    • Il a dmoré tot e m' veyant.

Ratourneures

[candjî]
  1. pus vî des (…fis, …valets, …gaméns, …efants) / pus viye des (…feyes, …båsheles, …gamenes).
    • C' est m' pus des valets.
  2. do tins do vî Bon Diu, do tins do vî Hinri
  3. pus vî l’ boû, pus deure li coine
  4. pus vî pus sot
  5. si l’ diåle est pus malén k’ lu, c' est k’ il est pus vî
  6. vî et lourd aprind tos les djoûs
  7. vî come les tchmins / co pus vî k’ les voyes

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
k' on n' fwait pus å djoû d' ouy
k' a d' l' ådje mins k' est co bén (sacwè)

Omofoneye possibe

[candjî]
  • /viː/
    • veye 1 (vicaedje, vicåreye)
    • veye 2 (viyaedje, purade dins les nos d' plaeces)

Ortografeyes

[candjî]

(omrin, femrin)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
arivé al fén di s' veye, po ene omrinne djin, biesse, plante
k' a d' l' ådje, mins k' est co bén
k' on n' fwait pus, po ene sacwè
djinné

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin vîs
femrin viye viyes
  1. veye djin.
    • Les åbes sont rimplis d’ meye tchaftaedjes ;
      Li moende oujhea såye si cactaedje ;
      Tot tchante, et les djonnes et les vîsMartin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).
    • Djonnes et vîs, femes, efants,
      Ont yeu ptchî d' aveur fwin d' pan,
      Ki do letchî tes botes !Louis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 120-121 (fråze rifondowe).

Contråve

[candjî]

Ratournaedjes

[candjî]