apoirter
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « poirter », avou l’ betchete « a- » d’ aprepiaedje des viebes, k' egzistéve dedja come bodje «apportare».
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | apoite |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | apoirtez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | apoirtans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | apoitnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | apoitrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | apoirtéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | apoite |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | apoirté |
Ôtes codjowaedjes | come wårder |
apoirter (viebe å coplemint)
- vini dner (ene sacwè a ene sakî).
- Li djenereus curé - si pronne esteut ddja foite,
Dimande co ene botaye, on l' apoite. — Joseph Kinable, Les crostillons, 1889, Li spot da Mareie, p.16 (fråze rifondowe). - Dj' aveu a poenne disfwait m' tchapea ki Mayane m' apoirtéve ene botaye di vén. — Maurice Peclers (fråze rifondowe).
- Dji live les ouys : ki voe-dj’ so ene coxhe ?
Deus måvis k’ apoirtèt a rdoxhe
Di cwè fessî leu ptite måjhon !— Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).
- Li djenereus curé - si pronne esteut ddja foite,
- (noûmot pa stindaedje do sinse) fé vni (ene martchandijhe) d' èn ôte payis.
- C' est totès vatches k' il ont apoirté d' Holande; ele sont pus rade malådes k' els ôtes.
- (v. sins coplemint) vini avou des camatches.
- E wice k' i gn aveut nou ritchåd
Ki voleut disloyî s' boursete,
Li Bon Diu divins les måjhinetes,
Apoirtéve po gårni l' årmå. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Les roies", p.10 (fråze rifondowe).
- E wice k' i gn aveut nou ritchåd
Sinonimeye
[candjî]- (vini dner) : amoenner, atcheryî, abouter, abouler, ahessî (di), livrer
- (fé vni d' èn ôte payis) : impôrter
Contråve
[candjî]- (vini dner) : epoirter, poirter evoye
- (fé vni d' èn ôte payis) : epoirter, espôrter
Parintaedje
[candjî]- apoirt, apoite
- apoirteu, apoirtaedje
- rapoirter, rapoirtaedje
- Loukîz a : « poirter »
- Loukîz a : « poite »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]vini dner
fé vni d' èn ôte payis
- Francès : importer (fr), introduire (fr)