pîler

Walon (Rifondou)[candjî]

Mot-brut «pî» (brut d' ene pitite biesse ki creye awiyanmint) avou l’ dobe cawete « -ler » des viebes

AFE :
- diferins prononçaedjes : /piː.ˈle/ /piː.ˈlɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /piː.ˈle/
Ricepeures : pî·ler

pîler

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	pîle
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	pîlez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	pîlans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	pîlnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	pîlrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	pîléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	pîle
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	pîlé
Ôtes codjowaedjes	come bouter

(v. sins coplemint) fé ôre des ptits criyaedjes cåze d' ene doleur.
- Li Mouhoutou, djus dins l' hourlea, a cmincî a {{#}} et s' dilaminter, e s' tinant l' tiesse dins les mwins — Lucyin Mahin. (ratournant Omer Marchal)
(v. sins coplemint) fé ôre des ptits criyaedjes po ridmander toltins l' minme cayet.
- Tchoûler, braire et pîler: totès faitindjes di låtches! Fwai tes bouyes sins rnigter; adon-pwis, boute å lådje ! — Lucyin Mahin.
(v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « après ») ridmander tofer (ene metowe sacwè).
- Cwand c’ est po pîler, c’ est d’ bon cour ki dj’ påternans, et l’ Bon Diu s’ lait prinde a nos margnåwreyes — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
(v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « so ») si plinde d' (ene målureuse sacwè).
- Li gaztî libanès, la, enawaire å posse, k' aveut i a pîler sol pôve djonnesse des crapådes d' avår ci, et dire ki leu-z avni esteut noer ådla? — Lucyin Mahin.
(v. sins coplemint) fé ôre (èn awiyant son).
- Cwand l' curé a yeu fwait d' cåzer, c' est s' toû: i pîle ene pwaire di longuès notes, sol tins k' les djins s' asglignèt; . Pom påm! Pom pam, pom! — Jean-François Brackman (fråze rifondowe).

(fé ôre des ptit plindaedjes): gnåwer, plorer, tchoûler, si plinde, si laminter, si dilaminter
(ridmander tofer li minme sacwè): bediver (après), holer, hairyî, péyî, djeryî

ridmander toltins l' minme cayet