Aller au contenu

tini

Èn årtike di Wiccionaire.
Plinne cogne Spotcheye cogne
tini tni

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « tenere » (minme sinse) çou ki dene on mot avou l’ cawete d’ infinitif « -i » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) tén
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) t(i)noz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) t(i)nans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) tegnnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) ténrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) t(i)neu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) tegne
pårt. erirece (dj’ a, vos av) t(i)nou
Ôtes codjowaedjes come v(i)ni

tini (å prono : si tini)

  1. (viebe å coplemint) bén aveur e s' mwin.
    • Cwand vos l' tinoz, nel rilåtchîz nén.
  2. (viebe å coplemint) esse mwaisse d' ene botike.
  3. (viebe å coplemint) dimani dvins ene pôzucion.
  4. (viebe å coplemint) nén fé bodjî d' ene sawice.
    • Come li båpere del comedeye,
      Li méde rawåde ki l’ maladeye
      Vis tegne po kékes moes e vosse lét : Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « On fait çou qu’on pout po viker», 1922, p.125 (fråze rifondowe).
  5. (viebe å coplemint) rascråwer, mwaistri (tot djåzant d' on må).
    • Ca les måleurs, po mî l’ tini,
      Si fåfilît dvins l’ schô di s’ mere,
      Twè ki n’ a nén dmandé po vni ! Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «Li p’tit brubeu», p.92 (fråze rifondowe).
  6. (v. sins coplemint) voleur fé ene sacwè.
    • Avou m' paskeye, si dj' reyussixh,
      Do fé plaijhi, dji tén foirt pô. — HFbl, (ratourné do francès), 1843, p.10 (fråze rifondowe).
  7. (v. sins coplemint) dimorer stocaesse, nén halcoter.
    • I n' tént pus k' d' on costé. Henri Simon, "Li mwért di l'åbe (fråze rifondowe).
    • Dj' a metou des fleurs d' a des tchamps dins on vere: ele tinèt dipus d' cwénze djoûs.
  8. (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ tini ».

Ratourneures

[candjî]
  1. si djel tén bén
  2. tini a gougne
  3. tini astok
  4. tini bon
  5. tini e plaece
  6. tini cantea
  7. tini pal mwin

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
tini
nén fé bodjî d' ene sawice