treråyî
Apparence
treråyî | intråyî |
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe «råyî», avou l' betchete "tre-" (sbetchté di * «intrè-råyî»).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tʀɛʀɔːjiː/ /tʀɛʀoːjiː/ /tʀɛʀoːji/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tʀɛʀɔːjiː/
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | treråye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | treråyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | treråyans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | treråynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | treråyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | treråyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | treråye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | treråyî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
treråyî (viebe å coplemint)
- råyî sacwants djetes d' on spès semaedje (betråles, raecenes, agnons), po les plantes dimorantes esse pus vigreuses.
- Mes carotes mousnut ene dins l' ôte, télmint k' ele sont spesses; dji m' les va treråyî — Live so les coûteures a Djåçlete, p. 260 (fråze rifondowe).
- "Ay mes djnos!" d' awè treråyî ås petråles troes samwinnes. — Jacques Desmet, On Sånî a pårt.
- fé discrexhe l' nombe di vicants, tot cåzant del moirt, rastrinde li nombe di bateus dins on concours, tot cåzant d' on djuri.
- Li moirt treråye fwait-a-fwait, a s' shonnance — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (råyî sacwants djetes d' on spès semaedje tot leyant deus ou sacwants plantes el minme plaece, et dveur ripasser après) : aclairi, asclairi, raclairi, rasclairi, distocler, distroker, distrocler, ploucter, dispårti
- (item est i ,mins tot n' leyant k' ene mierseule plante) : discopler, mete a ene, dismaryî, discoler
- (fé discrexhe li nombe di djins, tot cåzant del moirt, d' on djuri) : scramer, asclairi
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî](treråyî & intråyî)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- treråyî : JDsp
Ratournaedjes
[candjî]råyî sacwants plantes d' on spès semaedje
fé discrexhe l' nombe di djins
- Inglès : to thin out (en)
- Francès : éclaircir les rangs (fr)
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike treråyaedje so Wikipedia