Aller au contenu

bidon

Èn årtike di Wiccionaire.

Loukîz a : bidons

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje norwès "bida" (posson) pal voye do normand.

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
bidon bidons

bidon omrin

  1. ristopåve hena d' fier, d' aluminiom, di plastike, po poirter evoye di l' aiwe, do laecea, do cafè, di l' essince evnd..
    • Li laitreye nos dna a tchaeconk deus bidons d' aluminiom.
    • I t' fåreut on bidon d' 25 lites po tcheryî a l' essince do Lussimbork.
    • Houkîz m' don,
      Vs savoz m' no
      Mi bidon
      Est d' aplomb
      Mes hûfions
      Sont si bons ! Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Cantiniére di gârd-civique" (fråze rifondowe).
  2. (no d’ contnou) çou k' i gn a dvins.
    • Rapoirtez m' on bidon d' aiwe del fontinne.
    • Il a boevou tot s' bidon d' cafè.
  3. (pus sovint eployî å pluriyal) schiele (sacwè k' on magne didins u fé a magnî dvins, k' on rlave après ene eurêye).
    • Il aveut metou on cindrén d' cotonete, et i stierdeut les bidons Félicien Barry (fråze rifondowe).
  4. tolminme ké hena.
    • Les bidons d' keuve estént evoyîs di Dinant disk' a totavå l' Urope, eyet l' no d' "dinandreye" a divnou eternåcionå.
  5. sacwè k' on magne ådfoû di s' måjhon, a l' ovraedje.
    • On s' a fotou sol bidon come troes afamés tchéns d' barakî k' årént atrapé èn oxhea, et l' lård avou Yvon Laurent (fråze rifondowe).
  6. sacwè pus grosse ki çou k' on ratindeut.
    • Po on côp k' i daléve prinde on gros pexhon ! (...) Ké bidon ! Il a falou on bon moumint po cachî a sôrti l' pôve biesse wôr di l' aiwe Jean Goffart, Dji m’ lome Mèliye (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
  • gros hena d' fier, aluminiom, plastike : djusse, canistea
  • sacwè po fé a magnî dvins ou po magnî : Loukîz a : « schiele »
  • sacwè k' on magne ådfoû di s' måjhon, a l' ovraedje : briket, marinde
  • grosse sacwè : biesse

Rilomêye do mot

[candjî]

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

Sipårdaedje do mot

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
gros ristopåve hena d' fier, d' aliminiom, di plastike
pitit ristopåve hena d' fier, pol cafè
tolminme ké hena

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
bidon bidons

bidon omrin

  1. djusse di fier, d' aluminiom, evnd.
  2. sacwè ki n' est nén l' veur (coye, minte, mintreye).
    • C’est du bidon ton excuse
      (Vos escuzes, c' est totes coyes; ... c' est totès mintes; ... c' est del mintreye).
  3. gros vinte (bodene, bidinne).
    • Fais attention, tu commences à avoir du bidon mon garçon !
      (Waite a twè, valet, to cminçreus rade a-z atraper del bodene; ... ene grosse bidinne).

Addjectif

[candjî]

bidon omrin et femrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. ki n' est nén vraiy, ki n' våt rén.
    • Un chic fou, ces étymologies bidon (Amélie Nothomb, Hygiène de l’assassin, 1992))
      Ene miete grandiveuses, ces etimolodjeyes di Sint-Nicolai la.