keure
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « cura » (« sognaedje », « médiaedje », « awaitance »).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- (viebe) /køːʀ/ (minme prononçaedje pattavå)
- (sustantif) /køːʀ/ /kɔʀ/ /kaːʀ/ /kɛʀ/ /kyʀ/ /kyːʀ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /køːʀ/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : nén rcepåve
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | keu |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | keyoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | keyans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | keynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | keurè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | keyeu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | keye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | keyou |
keure (viebe å coplemint) (rålmint eployî)
- sohaitî.
- Li doleur k’ il edura, on n’ el keureut nén a ene biesse. — Joseph Minet (fråze rifondowe).
- Simon et s’ fré, ki n’ candjront måy Ni lyi keyèt ni bén ni påye (å mwaisse di scole). — Jean Levaux (fråze rifondowe).
- dire.
- Nos lyi keurans on grand merci.
- diveur (on rmerciymint a ene sakî ki vs a rindou siervice).
- I lyi dna ene monte-breslet tot lyi djhant : dji vs el keu bén. — C. Decoeur (sourdant a recråxhî) (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
keure | keures |
keure femrin
- accion.
- End arivéve a dire ki Djermwinne aveut fwait ene boune keure tot vlant k’ on lome li ptit fi come mi. — Émile Sullon (fråze rifondowe).
- Li ci k’ a dné s’ parole et k’ fwait si metchante keure Voerè parexhe on djoû li rmoir pol fé sofri. — Louis Lagauche (fråze rifondowe).
- Dji vs va conter l’ måle avinteure
D’ on ptit kierdî do tins passé,
ki tot djonnea fjha ene si laide keure
k’ i nel pola måy refacî. — Louis Lagauche (fråze rifondowe). - Felisse est l’ oneur di m’ classe et vos l’ vloz rsaetchî di scole ! Nos n’ divoz nén fé ene pareye keure ! — Georges Alexis (fråze rifondowe).
- C' esteut ene måle keure k' arivéve la. Adofe esteut cåzu a pont et i n aveut dijh djins a nouri. Li cinsî l' vola bén ahorer — Georges Ghys (fråze rifondowe).
- dins les ratourneures : awè keure, awè d’ keure (di), n’ aveur di keure (di), n’ awè-t a keure (di).
Ratourneures
[candjî]- fé des belès keures : èndè fé des beles.
- end aveur di keure, n' awè d' keure
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]accion, sovint laide
dins l’ ratourneure «awè d’ keure», envd.
Omofoneye possibe
[candjî]- keur (plaece d’ ene eglijhe ; trope di tchanteus)
- dins l’ ratourneure : « par keur »
- cour (keûr)