schoûter

Loukîz eto : aschoûter.

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « auscultare » (minme sinse) çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje

(schoûter et aschoûter)

AFE :
- diferins prononçaedjes :
  - /huː.ˈte/ /çuː.ˈte/ /huː.ˈtiː/ /ʃuː.ˈte/ /ʃuː.ˈtɛ/ /asku.ˈte/ (betchfessî sch, halcrosse rîlêye)
  - (pa forcoridjaedje ch/tch) /t͡ʃuː.te/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.skuː.ˈte/; /ʃuː.ˈte/
Ricepeures : schoû·ter

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	schoûte
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	schoûtez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	schoûtans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	schoûtnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	schoûtrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	schoûtéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	schoûte
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	schoûté
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

schoûter (å prono : si schoûter)

(viebe å coplemint) ôre eyet prinde asteme a çou k' on-z ôt.
- I roveye tot po vni schoûter,
  Les ptits flots d’ årdjint barboter,
  Ki shuvèt påjhûlmint leu coûsse— Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.15, “Li Pèheu à l’Vège” (fråze rifondowe).
- Cwand dji vs schoûte djåzer do vî tins, dji vs trouve bén anoyeus — Charles Massaux (fråze rifondowe).
- Les årtisses ki s' ecråxhént di s' saeyin schoûtént les idêyes k' il aveut l' agrès d' consyî — François Nyns, ratournant Florian (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) fé çou k' on mwaisse comande di fé.
- Schoûtez cwand k' on vs dit åk.
- C' est on tchîf k' est bén aschouté.
- I fåt schoûter ses parints.
- C' est bea èn efant ki schoûte bén.
- I n' el sepèt fé schoûter.
- Nén dandjî do bouxhî dsu po les fé schoûter, da.
(viebe å coplemint) croere et-z aconter.
- I n' fåt nén todi schoûter tot çk' on dit.
- N' el schoûte nén: gn a nén pus conteu d' crakes !
- Dji n’ vis a nén volou schoûter,
  Et come on låtche dji m’ a såvé ! — Louis Lagauche, Tchansons tchusèyes, (1908-1912), «Ingråt» p.98 (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) vini a èn etrevén et î prinde asteme.
- Adon, cwand on a schoûté messe,
  On va gaster sol vert waezon. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.134, “Li Cîqwème” (fråze rifondowe).
(v. å nén dit coplemint) tinde l' oraye po-z ôre.
- Schoûte on pô, on-z ôt åk !
- Schoûte ene miete : gn a ene sakî k' aprepeye.
- Schoûtez ene gote.
- I schoûte azès ouxhs.
- Schoûte cwand k' on t' cåze !
- Schoûte bén, Tchitcholyin, dji paye ene crinme a m' gamén, et après, ti petes å diåle avou t' coine ki nos speye les orayes — Achille Goethals (fråze rifondowe).
(v. sins coplemint) ratinde.
- L' etermint schoûtéve a l' ouxh ki li mnujhî åyaxhe clawé l' covra do waxhea — Rodolphe Dedoyard (fråze rifondowe).
- Avou l' ansinaedje et l' foyaedje, li gros d’ l’ ovraedje aveut stî fwait pal crapåde ; li mame n’ aveut pus k' a semer, ripiker et schoûter crexhe ses poretes — Joselyne Mostenne (fråze rifondowe et rarindjeye).
(v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « après ») ratinde après.
- I schoûtént après mi dvant l' ouxh.

Ratourneures

èn nén schoûter dpus k’ ene hawe / schoûter come ene hawe
li ci ki cåze seme, li ci ki schoûte mexhnêye on wangne dipus a schoûter k' a cåzer.
li ci ki schoûte ås ouxhs ôt sovint må : Li ci (cene) ki vout sawè çou k' les djins djhèt et ki n' el riwåde nén, i (ele) candje sovint çou k' on-z a dit cwand i (ele) li repete.
li ci ki schoûte, li diåle l' aloude ou ås ouxhs ki hoûte, li diåle l' aloude
I schoûtèt bén mins il obeyixhèt må : djeu d' mots so les deus sinses di "schoûter".
Si ti n' schoûtes nén, dji t' va fé voyaedjî : : si ti n' fwais nén çou ki dj' di, dji t' va pûni.
schoûte ouy, schoûte dimwin : ratourneure dins on racontaedje po dire k' on ratind po rén.
Li plouve aschoûte : ele ratind divant d' rataker.
ploure a solea schoûtant : ploure et fé do solea.
- Cwand i ploût a solea schoûtant, c' est sine k' i plourè co l' londmwin — Motî d’ Cerfontinne (fråze rifondowe).