schård
Apparence
Ordinairmint | Dirî cossoune s’ on prononce /sk/ |
---|---|
schård | eschård |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje vî francike «skarda» (schete, sclat), adon racuzinåve avou l' almand « Scharte » (minme sinse), li francès « écharde » (schete), l' inglès « shard » (« spiteure, pitit boket »); mot cité dins l’ FEW 17 97a (lére).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /skaːʀ/ /ʃoːʀ/ /ʃaːʀ/ /ʃãʀ/ /hɔːʀ/ /haːʀ/ (betchfessî sch), (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /skɔːʀ/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke) /ʃɔːʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
schård | schårds |
schård omrin
- acrin nén volou dins ene lame, on côpant osti, on taexhon.
- N a des schårds divins m' hepe et ossu dvins m' fiermint. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Dj' a fwait on schård a m' coutea. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- Gn a on schård e m' raezoe. — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
- I gn a on schård dins m' cougneye. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Kî çk' a fwait on schård dins m' bele djate ? — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- (mot d' costire) kischiraedje d' ene sitofe.
- Dj' a fwait on schård divins ç' bele sitofe la. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Dj' a fwait on schård a m' marone. — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
- Vos avoz fwait on fameus schård à vosse pantalon. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- Dj' a ou schård dins m' schorsoe. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Çou k' dj' a co prins po m' catåre El côp k' dj' a rtcheu avou on schård Dins m' nouve coulote k' on vneut di m' mete. — Robert Mayence (fråze rifondowe).
- (mot d’ mousseure) drovaedje d' ene tchimijhe e hatrea.
- Cisse tchimijhe a on trop grand schård (po-z aler foû avou). — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- (mot d’ medcén) kischiraedje del pea.
- I s' a fwait on laid schård avou s' coutea. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- dint di dvant ki manke.
- Fote mi l' camp ou dji t' fwai on schård di dint. — Bob Dechamps (fråze rifondowe).
- edåmaedje d' ene (pwin, påstedjreye), d' èn ovraedje (fåtchaedje d' on boket).
- Les soris ont hagnî on schård e drap. — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- Dj' avans ddja fwait on bea schård dins ç' boket la. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- 'Dj' a passé dé t' boket d' swele ersè, et les bixhes î avént ddja fwait on bea schård. — Joseph Calozet (fråze rifondowe).
- alouwaedje d' ene grosse pårt d' on moncea d' çanses
- Il a fwait on fameus schård a l' eritaedje. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- On a ddja fwait on fameus schård a l' cwénzinne. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- (mot d’ militaire) trô fwait å canon ou a l' esplôzant dins on meur di disfinse.
- (imådjreçmint) sinsåcion d' vude, après l' moirt d' ene djin.
- Si moirt lait on grand schård. — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- fote on schård a s' boûsse u : fé on schård e s' sint-crespin : atchter ene tchire sacwè.
- fé on schård dins l' caisse : poujhî dins l' caisse d' on botike, d' ene soce.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]- schård di dint
- schård e sacramint, schård dins l' contrat
- schård di bwès (xheye, nåle)
Sinonimeye
[candjî]- (acrin dins ene lame) : schårdaedje, sclat, crin; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 4.154 .
- (kischiraedje d' on mousmint) : cénk, sclefe, nafteure, schiråde; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 5.75 (rawetes p. 163).
- (kischiraedje del pea) : plåye, kernaxhe, skernaxhe, crin, schiråde, zafe; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 15.60 .
- (dins on meur, ene paroeze di rotche) : creveure, crevåde
Omofoneye possibe
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- scôd : G204 p. 299
- chaurd : C1, C13, O0
- chôd : G204 p. 299
- hyârd : E200, G204 p. 299
- chaur : C8, C9, O2
- chârd : S0, G204 p. 299
- chård : S117
- shanrd : E165
- hår : E1, G215 p. 142
- scâr : G215 p. 142
- châr : G215 p. 142
- scârd : O0, O4, G204 p. 299
- chôr : G215 p. 142
- hård : E1, E34, E170
- chôrd : G204 p. 299, Bour, Sing
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]drovaedje d' on mousmint
- Francès : échancrure (fr)
kischiraedje del pea
Categoreyes :
- Raspepyîs årtikes do walon
- Mots do walon
- Walon
- Mots avou l' betchfessî sch
- Mots do walon vinant do vî francike
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' almand
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do francès
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' inglès
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots ki l' prononçaedje zero-cnoxheu n' esteut waire u nén eployî å 20inme sieke
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon des costires
- Motlî do walon po les mousseures
- Motlî do walon po les docteurs
- Motlî do walon po les militaires
- Mots do walon avou des ratourneures