assoti
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye[candjî]
Bodje « sot » avou l’ betchete « a- » des viebes ey avou l’ dobe cawete « -i » des viebes.
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.sɔ.ti/ /a.sɔ.tɪ/ /a.su.ti/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.sɔ.ti/
- Ricepeures : as·so·ti
Viebe[candjî]
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | assoti / assotixh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | assotixhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | assotixhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | assotixhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | assotirè / assotixhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | assotixheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | assotixhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | assoti |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
assoti
- (v. sins coplemint) piede li råjhon, divni sot.
- Fåt-st assoti ! Vocial co ene feye li vî Michael Jackson avou ses vîs råtchåds. — Jacques Lefebvre (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) si spiyî l' tiesse po ene sacwè.
- (v. sins coplemint) esse måvlé, araedjî.
- Catrene, leye, k’ a pierdou ås cwårdjeus tote li shijhe, assotixh di colere, et fwait on vizaedje come ene seure peme. — Georges Alexis (fråze rifondowe).
- Ele assotixh cint feyes
Mins ûreuzmint por mi, dj' a ene peme pol soe
— Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) rinde ene sakî foû d' leye-minme.
Ratourneures[candjî]
- fé assoti : taener, hushtiner, tijhner
- assoti après : inmer a-z è divni sot
- Les biesses assotixhèt après les carotes di mayisse dins l' essilaedje — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece, a "assoti" (fråze rifondowe).
- ki po-z assoti : felmint, (aprume tot djåzant d' ene sacwè ki fwait må)
- fåt assoti : c' est nén creyåve
Mots d’ aplacaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]
- (piede li råjhon) : piede ses djaeyes
- (fé assoti) : moenner foû scwere
Contråve[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- assoti : R13
Ratournaedjes[candjî]
piede li råjhon
- Francès : devenir fou (fr)
fé piede li råjhon
- Francès : rendre fou (fr)
ki po-z assoti
- Francès : à en perdre la raison (fr)
Pårticipe erirece[candjî]
assoti omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "assoti".
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Codjowas[candjî]
Dobès rfondowes | ||
---|---|---|
assoti | assotixh |
- Do viebe «assoti»
- indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece
Addjectif[candjî]
singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | assoti | assotis |
femrin padrî | assoteye | assoteyes |
femrin padvant | assoteye | assoteyès |
assoti omrin
- k' a pierdou s' tiesse.
Ratournaedjes[candjî]
Sustantif[candjî]
assoti todi singulî
- sakî k' a pierdou l' tiesse.
- Al façon d’ ene sôlêye, li tchminêye del machene
Triyanéve, barlokéve, e djouwant l’ pantomene
Soucant, tucant, s’ clintchant, dins des djesses d’ assoti
— Louis Henrard, dins Li bidete da Colas, p. 37 (fråze rifondowe). - Mins on tûtléve ôte tchoi k’ del bire,
Et sins esse gote èn ebusti,
Tchåle, t’ esteus pé k’ èn assoti !
— Henri-Joseph Raxhon (fråze rifondowe).
- Al façon d’ ene sôlêye, li tchminêye del machene
Sinonimeye[candjî]
- Loukîz l’ motyince : dimey-doûs
Ratournaedjes[candjî]
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' betchete a-
- Mots do walon avou ene dobe cawete
- Viebes do walon avou l' dobe cawete -i
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come prusti
- Viebes del cwatrinme troke
- Mots do walon avou des ratourneures
- Pårticipes erireces do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif
- Codjowas do walon
- Dobès rfondowes di codjowaedje do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon
- Codjowas do cåzant di l' Indicatif Prezintrece do walon
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes
- Sustantifs do walon
- Sustantifs do walon todi singulîs