hossî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje vî francike * «hottisôn» (« scheure »); adon parint avou l' neyerlandès «hotsen», «hutsen» et l' francès «hocher», «hochet»; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /hɔ.siː/ /hɔ.se/ /hɔ.sɛ/ /ɔ.siː/ /ɔ.si/ /ɔ.se/ /ɔ.sɛ/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /hɔ.siː/
• Ricepeures : hos·sî

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	hosse
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	hossîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	hossans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	hosnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	hosrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	hossive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	hosse
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	hossî
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

hossî

1. (v. sins coplemint) bodjî d' on costé et d' l' ôte.
   • Dj' a on dint ki hosse.
2. (v. sins coplemint) (po ene usteye avou on mantche) bodjî ey esse presse a s' dismantchî.
3. (v. sins coplemint) (imådjreçmint) esse presse a mori.
4. (v. sins coplemint) bouter (ovrer), puvite dins des fråzes di noyaedje.
   • On a bråmint des djins toumetnant ki divnèt vayants cwand s' adjixh di s' diner do plaijhi; pol resse vos n' les såriz fé hossî. — René Painblanc.

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

II. [v.c.]

1. bercî (berlondjî douçmint).
   • Alez hossî vosse pitite sour.
   • Nos n'avans nén maryî totes les cenes ki ns avans hossî.
   • Vî walon, hossîz mes orayes disk' å dierin djoû di m' veye — Nicolas Defrecheux (fråze rifondowe)..
   • Coûtchî so m' vinte, a l' ombe d' ene melêye, dji leye hossî m' sondje. — Marcel Hicter (fråze rifondowe).

   F. bercer.

   hossî les orayes esse plaijhant a-z ôre, tot cåzant d' on lingaedje, d' ene muzike.

2. fé berlondjî.
   • Ni hossîz nén tant l' termosse; vos l' sipiyroz.

   cwand ti l' årès, tel hosrès dijhêye a onk ki s' rafeye d' ene sacwè k' i n' a nén co. On dit ossu : "Ni vind l' oû k' est co å cou del poye."

   F. Ne te réjouis pas trop vite.

Ratourneures

1. aveur li cour ki hosse : esse presse a rnåder.
2. hossî e mantche
3. i n' hosse nén co : il est co bén po on vî ome.

Parintaedje

• hossaedje, hosseu
• hosseuse, hossåd
• kihossî
• cahossî, cahossaedje, cahossa

Sinonimeye

• (bodjî d' on costé et d' l' ôte) : berlondjî, halcoter

Ortografeyes

Divant 1900 :

• hocî : E203

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• ossi : C1, C8, C13, C101, O81, O100
• hossè : S117
• ossî : C9, C99, O4
• hosser : S117
• hossî : E1, E34, S117
• ossè : S117
• ochî : O4
• hossi : C8, S0
• osser : S117

E rfondou walon :

• hossî : R9 ^(lére), R10 ^(lére), R11 ^(lére), R13

Li mot n’ est nén dins : C65

Ratournaedjes

bodjî d' on costé et d' l' ôte

• Francès : balancer ^(fr), bouger ^(fr)