cou
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « culus » (minme sinse), mot cité dins l’ FEW 2 1517b.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ku/ /ky/ /kœ/ aschoûtez lu
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ku/ aschoûtez lu (â cou)
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
cou | cous |
cou omrin
- (antomeye) (måhonteuzmint) boket do coir des djins, avou bråmint del tchå wice ki li dzeu des djambes si radjond al schene des rnos, et la k' les boyeas si vudèt ådfoû.
- Dj' a må m' cou di dmorer ashiou so ces bancs d' fier la.
- (antomeye des biesses) boket do coir des biesses ås plomes ki sieve di rexhowe ås boyeas, al xhlé, et ås oûs.
- I n' fåt nén vinde l' oû k' est co e cou del poye.
- dizo d' ene sacwè, çou ki rwaite tere.
- On rtournéve les waezons po lzî souwer l' cou — Serge Fontaine (fråze rifondowe).
- Si c' est twè ki maxhe, ti n' pous nén rwaitî l' cwåte k' est e cou do paket.
- Djel ricnoxhreu bén, hon, mi l' bol: gn a ene poke dins l' cou, et on dessén come ene tiesse di tchvå sol mantche — Ben Genaux (fråze rifondowe).
- Èstant crapôdes, nos djouwîn’ à l’ombe dë s’ fouyadje ; lès vwèséns î avîn’ mètë on banc, sins pont d’ façon, one plantche dë blanc bwès clawéye dëssë deûs kës d’aube— Marcelle Fochon-UIyttebroeck, Lë vî sau dè l' rouwe dè vëladje.
- årvier d' ene foye di papî.
- Gn a co åk di marké å cou.
- costé metou padrî (copurade s' il est rond).
- On s' ashideut sol cou do tchår.
- (pus stroetmint) (mot do bastimint) po ene eglijhe, costé metou l' pus lon erî del poite d' intrêye (sovint on rond costé).
- On s' aspoyive sol cou d' l' eglijhe et vey çou k' on-z aléve fé al nute.
- (pus stroetmint) (mot d' batlî) pårt eriece d' on batea
- Les omes trimpés disco l' oxh alént et vni del pléte å cou do batea, di babôrd a tribôrd tot shuvant l' hossaedje. — Alban Leloup, Li Rantoele, l° 106 p. 10.
-
cou d' l' eglijhe
-
(sins 7) cou d' on vî batea
Ratourneures
[candjî]- cou dzeu cou dzo
- kî djåze dirî mi djåze a m’ cou
- aler a cou
- cou-z å hôt
- pa cou pa tiesse
- [ene pope djåzant] Et l' feme nos apougne pa cou pa tiesse et ns dansans e schô di s' feye. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.7 (fråze rifondowe).
- esse dins l’ cou do Bon Diu esse a ene plaece k' il î fwait froed.
- a cou d' poyon, a coucou-poyon
- sins cou ni tiesse
- a cou tot nou, a panea-cou
- prinde ses djambes e s’ cou, si cori les djambes foû do cou
- peter pus hôt ki s’ cou
- deus cous ki s' ont veyou sont parints po cint-z ans
- ké cou po deus fesses !
- li cou dins l' boure
- i n’ fåt nén vinde l’ oû k' est co e cou del poye
- båjhe mi cou
- cou di l’ eglijhe
- cou do for dirî do for.
- tourner s’ cou: (rabaxhanmint) si tourne screne dvint l' atôtchî
- Djerå, come s' il n' ouxhe rén oyou,
N' lyi respond rén, toune si cou
— Ep. Martial, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, ‘’Li savtî des recoletes’’, 69-73 (fråze rifondowe).
- Djerå, come s' il n' ouxhe rén oyou,
- cori å cou, shure å cou : cori, shure di tot près.
- I n' si dote nén ki les deus åcoletes da Caroudal lyi corèt-st å cou… — Paul-Henri Thomsin, ratournant Li diâle è cwér, ine avinteûre di Bakelandt l’èspiyon di Napolèyon à Lîdje, 2009, p. 16 (fråze rifondowe).
- esse å cou : shure sins djoke ene sakî.
- end aveur plin l’ cou
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]- couperou, cou d' poerî, coutrumea, coumoulet
- vî cou, bas-cou, Bacou (Baccus)
- trô do cou, trô-d'-cou
- cou-coviete
- tape-cou, shût-cou, hosse-cou
- sogne-cou
- ride-cou, ride-so-s’-cou
Sinonimeye
[candjî]Omofoneye possibe
[candjî]Fås amisse
[candjî]Pår nén l' minme sinse ki l' francès "cou"; ki: dins l' ratourneure "prendre les jambes à son cou", c' est l' sinse do walon k' a stî calké.
Notule d’ uzaedje
[candjî]Li sins di « cou » n' est nén on peur calcaedje do mot francès « cul ». D' on costé, il n' est nén si pår måhonteus, et di l' ôte costé, i pout ossu mostrer l' erî pårteye d' ene djin.
Pwaire minimom
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]boket do coir des djins wice ki li dzeu des djambes si radjond al schene des rnos
tourner s' cou
- Francès : tourner le dos (fr)
Sustantif
[candjî]cou femrin
- coû.
- Adon, on s'achîdeûve èl cou, à l'ombe — Jean-Jacques Gaziaux.
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- cou : C101 p. 181
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
cou | cous |
cou femrin
Ratourneures
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon avou des eredjistrumints odios
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po l' antomeye
- Mots do walon polant esse måhonteus
- Motlî do walon po l' antomeye des biesses
- Motlî do walon pol bastimint
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do walon polant esse rabaxhants
- Mots ki sont dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots do walon scrîts e Feller
- Sustantifs do walon scrîts e Feller
- Mots do Roman Payis scrîts e Feller
- Mots do francès
- Francès
- Sustantifs do francès
- Mots do francès avou des ratourneures