lzî
Apparence
Plinne cogne ordinaire | Sipotcheye cogne | Cogne al divanceye voyale |
lezî | lzî | elzî |
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /lziː/ /lzi/ /zziː/ /lzøː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /lziː/
- Ricepeures : nén rcepåve
Prono d’ djin coplemint
[candjî]lzî omrin et femrin
- sipotcheye cogne après voyale, mins nén oblidjeye, di «lezî».
- Moman lzî a dné on côp d' mwin.
- Li grand sint lzî dit,
K' i n' fwait nén credit ! — Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Li songe d’à Rôse" (fråze rifondowe).
- li ou les + a zels, a zeles.
- Li curé lzî aveut bén dit.
- Il avént prusté des cwårs ås Grignåd, mins i lzî ont rindou.
Piceures di croejhete
[candjî]Avou l' djeu des spotchaedjes dins l' mot di dvant, on pout åjheymint aveur les troes cognes (lezî, lzî, elzî) minme dins l' minme cotoû motrece.
- dj' elzî aveu bén dit; dji lezî di, come ça…; dji lzî åreu bén fotou m' pougn al djaive.
Mots vijhéns
[candjî]Nombe | Djin | Djinre | Sudjet | Muroetrece | Acuzatif (droet coplemint) | Datif (coplemint nén direk) | Locatif | Djenitif (pårtixhrê) | Tonike (tot seu ou dirî dvancete) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Singulî | Prumire djin | — | dji, dj’ dju (padrî) |
mi, m’, èm | mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
— | — | mi |
Deujhinme djin | — | vos, vs ti, t’, èt tu, -ss (padrî) |
vos, vs ti, t’, èt |
vos, vis, vs ; ti, t’, èt | — | — | twè, ti, ti-minme, t’-minme, tizôte, etzôte | ||
Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’, ès | li, l’, el | lyi | î | è endè, end, ndè, nd |
lu | |
Feminine | ele, elle | li, l’, el | leye | ||||||
Neute | on | — | — | — | — | lu | |||
Pluriyal | Prumire djin | — | nos, ns ; dji, dj’ | nos, ns | — | — | nos, nozôtes | ||
Deujhinme djin | — | vos, vs | vos, vs | vos, vs | vos, vis, vs | — | — | vos, vozôtes, tizôtes, etzôtes | |
Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’ | les, ls ; lzès, lzè, elzès | lezî, elzî, lzî | î | è endè, end, ndè, nd |
zels, yeusses | |
Feminine | ele, elle | zeles, yeusses |
Ortografeyes
[candjî](lezî, elzî, lzî)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Loukîz a : lezî